Παλιά, σε ημέρες ανούσιου κατά την γνώμη μου ρομαντισμού, η πολιτιστική βιομηχανία είχε μία απλή και κατανοητή δομή. Υπήρχαν οι κοινότητες του mainstream που αγκάλιαζαν όλη την αγορά, υπαγόρευαν το εμπορικό βάσει του οποίου ετεροκαθοριζόταν το indie, το οποίο με την σειρά του κουβαλούσε σε ένα μάρσιπο το DIY ως εμβρυακή μορφή του. Τότε η κατανάλωση μουσικής είχε μία υλική διάσταση: ο δίσκος αγοραζόταν, απαιτούσε κίνηση στο κατάστημα, αναζήτηση, επικοινωνία με τον μαγαζάτορα ή άλλους μουσικόφιλους ή χρειαζόταν να αντιγραφεί σε απτή κασσέτα ή σιντί. Η δε ακρόασή του ήταν πιο εύκολο να επαναληφθεί, αφ' ενός λόγω του περιορισμού που έθετε η αγοραστική απαίτηση, αφ' ετέρου λόγω της μεγαλύτερης ευκολίας με την οποία δημιουργούσε κοινότητες ακρόασης. Οι πιθανότητες να μοιράζεσαι ακούσματα με κάποιον ήταν μεγαλύτερες.

Μετά εμφανίστηκε το διαδίκτυο και οι κοινότητες άρχισαν να γίνονται πιο τυχαίες, σποραδικές, στιγμιαίες και διάχυτες. Το ζήτημα που θέτει το απαλλοτριωμένο θησαυροφυλάκιο του διαδικτύου δεν είναι ο ανούσιος διαξιφισμός (προσβλητικά: κονταρομαχία) για το αν αποτελεί παράδεισο, κόλαση ή καθαρτήριο της μουσικής δημιουργίας. Η μύχια αλήθεια που επικαλύπτουν αυτές οι ιπποσύνες είναι ότι η διαδικασία της αισθητικής αίρει πλέον εν ριπή οφθαλμού τον διαχωρισμό παραγωγής και κατανάλωσης τέχνης. Όλα γίνονται περάσματα, υπάρχει μουσική να παίζει και γραφιστική να βλέπεται. Τεχνοκράτες ή συντηρητικοί όμως, όλοι έχουμε εγγραφές από την ρομαντική μηχανή  Και όλοι γινόμαστε νοσταλγοί.

Η μεγαλύτερη, νομίζω, νοσταλγία που προκύπτει αφορά την εγγύτητα με το μουσικό έργο. Αυτή πλέον εμφανίζεται μόνο με τεχνικό τρόπο. Μόνο εκεί που συνυπάρχουν η αισθητική ταύτιση, η ιστορική σύμπτωση, η γεωγραφική εμπειρία και η θυμική ομοιομορφία προβάλει η κουτσουρεμένη μορφή της εγγύτητας. Εκεί πληθαίνουν οι ακροάσεις και η κυβερνητική συνουσία με την μήτρα του διαδικτύου γίνεται ενεργητική, συνειδητή και στοχευμένη.

Το Paper Plane Flight Recorder υπήρξε μία τέτοια περίπτωση εγγύτητας. Από την πρώτη ακρόαση παροτρύνει σε δεύτερη. Ο Logout είναι ένας ζεστός, μελαγχολικός, χειμερινός τραγουδοποιός. Και πρώτα απ' όλα: είναι τραγουδοποιός. Περιορίζει την εννοιολογική τέχνη και τον πειραματισμό στις επιλογές της ενορχήστρωσης, συγκεκριμένα στο live-looping (όπως με αφορμή τον δίσκο έμαθα ότι λέγεται), την τεχνική που συναντάμε και στον Matt Elliott και η οποία συνίσταται στην ηχογράφηση ενός φωνητικού ή κιθαριστικού μέρους και την αναπαραγωγή και παραμόρφωσή του μέσω πεταλιών ενόσω ο δημιουργός απλώνει νέα φωνητικά ή κιθαριστικά μέρη από πάνω. Κοινώς, αποτελεί την μουσική εκδοχή του "μιλάω μόνος μου" στην ψηφιακή εποχή. Και φυσικά, όταν μιλάει κανείς μόνος του, απαραίτητα τίθεται το ζήτημα της μοναξιάς.

Κατά Logout, η μοναξιά φαίνεται να είναι μία όμορφη κατάσταση. Η ηλεκτρο-ακουστική μελαγχολία του δεν έχει την τραχύτητα του αλκοολικού φυγά όπως την καθιέρωσαν ως πρότυπο φιγούρες σαν τον Johnny Cash και τον Tom Waits. Απλώνει γαλήνιες εικόνες σπιτιών τονίζοντας τον άδειο χώρο ανάμεσα στην κτισμένη ύλη. Εκεί είναι που διαφοροποιείται και από τον Matt Elliott. Εκεί που ο τελευταίος προτάσσει την υποβόσκουσα οργή (Bomb The Stock Exchange), ο Logout κοιτάει ηδονικά τον άδειο χώρο και την κατάσταση μόνιμης απουσίας που επιβάλει η σύγχρονη εποχή. Εκεί βρίσκει την παιχνιδιάρικη δυστυχία (π.χ. στα παιδικά ακόρντα του "Establishment" που διακόπτονται από μια σπαρακτική απόδοση των στίχων "now the days have gone and went/ I walk around the establishment") και την γλυκιά βαρύτητα του Tim Buckley (π.χ. Στο "Winter + Summer"). Και απ' αυτή την άποψη, ίσως βρίσκεται πιο κοντά στο εξαιρετικό "The Forest and the Sea" του Leafcutter John" παρά στον Matt Elliott. Όπως και να έχει, Χριστούγεννα έρχονται και μαζί με τον Matt Elliott και τον Leacutter John αποτελεί μία ιδανική μουσική συνοδεία για να κρεμαστείτε απ' τον πολυέλαιο.

Rating: 8 / 10
Γιάννης - Ορέστης Παπαδημητρίου