Max Richter - Infra

01. Infra 1 / 02. Journey 1 / 03. Infra 2 / 04. Infra 3 / 05. Journey 2 / 06. Infra 4 / 07. Journey 3 / 08. Journey 4 / 09. Journey 5 / 10. Infra 5 / 11. Infra 6 / 12. Infra 7 / 13. Infra 8

 

19 July 2010 - Fat Cat

Πάντοτε μου κέντριζε το
ενδιαφέρον ένα ποιητικό έργο να μελοποιείται, όπως Τα Έντεκα Σονέτα Του Σκοτεινού Έρωτα
του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. Τι σχέση όμως μπορεί να έχει ο Λόρκα με το Γερμανό
συνθέτη; Στην νέα δουλειά τού Max Richter προφανώς καμία -στην ζωή του
αναμφίβολα όμως θα έχει βαρύνουσα σημασία- αλλά ένας άλλος μεγάλος ποιητής του
περασμένου αιώνα, και συγκεκριμένα ένα από τα έργα του, είναι άρρηκτα
συνδεδεμένο με το Infra. Ο λόγος γίνεται για τον Eliot Thomas Stearns και τη Ρημαγμένη Γη (The Waste Land), όπου είναι και η πηγή
έμπνευσης στην παρούσα δουλειά.

Η αρχική ιδέα, ήταν να συνεργαστούν οι Max Richter (σύνθεση), Wayne McGregor (χορογραφία)
και Julian Opie (οπτικά) και να δημιουργήσουν μία παράσταση που θα
αναδείκνυε τις καλλιτεχνικές εκφάνσεις των τριών, αποτυπώνοντας την κάθε μία
από αυτές σε δύο από τις ανθρώπινες αισθήσεις. Όραση και ακοή. Με όχημα τις δύο
παραπάνω αισθήσεις ο στόχος πλέον ήταν να ευαρεστηθεί η ψυχή του καθενός που θα
παρευρισκόταν στην εν λόγω παράσταση. Έτσι και έγινε. Τον Νοέμβριο του '08 στο The Royal Opera House του Λονδίνου ανέβηκε
για πρώτη φορά η είκοσι πέντε λεπτών παράσταση (που στην συνέχεια μεγάλωσε κατά
15') όπου μεταδόθηκε και από το BBC2.

Μέσα λοιπόν στο κατακαλόκαιρο έχουμε
την επίσημη κυκλοφορία του άλμπουμ -5^ου κατά σειρά- από την 130701, sub label της
Fat Cat, από όπου είχε
κυκλοφορήσει και τις προηγούμενες τρεις, από τις τέσσερις συνολικά δουλειές
του. Βλέπετε, το ντεμπούτο του με τίτλο Memoryhouse, είχε
κυκλοφορήσει από την Late Junction,
μία εταιρεία με εντελώς διαφορετική ιδιοσυγκρασία, αφού απευθυνόταν σε ένα συγκεκριμένο
κοινό, με αποτέλεσμα ο καλλιτέχνης να μην είναι γνωστός σε πιο ευρύ μουσικούς
κύκλους. Σταδιακά όμως αυτό αλλάζει. Εταιρείες όπως η Fat Cat -με την sub label 130701-, η City Centre Offices, η Erased Tapes και αρκετές ακόμη,
ξεκίνησαν να υπογράφουν καλλιτέχνες όπως ο Sylvain Chauveau, οι Swod, o Ólafur Arnalds, οι Eluvium, οι Library Tapes -ενώ ο κατάλογος μπορεί
να είναι αρκετά μεγάλος- και ασφαλώς και ο Max Richter. Ξεκίνησε έτσι να γίνεται γνωστός ο ήχος που
αντιπροσωπεύει ο καθένας από τους παραπάνω καλλιτέχνες, με το προσωνύμιο του modern classical. Ο όψιμος ακροατής
αρχίζει να αποκτά την απαιτούμενη παιδεία, έστω και κάπως ανορθόδοξα, και να
γνωρίζει καλλιτέχνες με ειδικό βάρος και με αξιοσημείωτη πορεία από τον χώρο
του modern classical,
πριν ασφαλώς ονομασθεί έτσι. Arvo Pärt, Dustin O' Halloran, Michael Nyman, Andrey Dergatchev... Σε αυτό το αποτέλεσμα
όμως, βοήθησαν συγκροτήματα που είχαν ενσωματώσει στην μουσική τους τόσο το βιολί,
όσο και το πιάνο. Sigur Rós και Godspeed You Black Emperor είναι δύο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα.

Είναι το καλύτερο άλμπουμ που έχει
κυκλοφορήσει έως σήμερα ο Max Richter;
Όχι. Μήπως είναι το χειρότερο; Ούτε. Άλλωστε είναι δύσκολο να βρεθεί κάποιος του
συγκεκριμένου μουσικού χώρου και να υποστηρίξει ότι δεν αγαπάει αυτό που
δημιουργεί, ο Λονδρέζος -όσον αφορά την κατοικία- εδώ και χρόνια, συνθέτης.
Τότε πού μπορεί να συγκαταλεχθεί το Infra; Σε ένα πιο
πειραματικό ίσως στάδιο; Ναι, γιατί όχι. Από τους τίτλους των κομματιών, μπορεί
κανείς να διακρίνει ότι χωρίζονται σε οκτώ μέρη Infra και πέντε
μέρη Journey. Υπάρχουν
δηλαδή δύο τάσεις. Τα πρώτα είναι στο γνωστό ύφος που μας έχει συνηθίσει και
στις προηγούμενες δουλειές, δηλαδή όμορφες μελωδίες, χωρίς να κηλιδώνουν το
ηχοτοπίο που δημιουργείται στο νου του ακροατή. Μία εικόνα ασάλευτη, μπροστά
στην αποθέωση ενός ήχου, ενός αγγίγματος, που ενώ όλα βρίσκονται σε μία αέναη
κίνηση, ο ίδιος νοιώθεις ακίνητος, ανήμπορος να αντιδράσεις από την απλότητα
που απορρέει τόσο από το πιάνο, όσο και από το βιολί. Όσον αφορά τα μέρη του Journey, εκεί διαπιστώνεται
μία ιδιαιτερότητα, ένας νεωτερισμός στο τρόπο που σκέφτηκε ο καλλιτέχνης,
θέλοντας να αποδώσει και να προσδώσει στο μπαλέτο μεγαλύτερη αληθοφάνεια, να το
κάνει πιο ρεαλιστικό, μέσα όμως από το ιδεατό που κατακλύζει τις συνθέσεις του,
αφού αυτό είναι και το χαρακτηριστικό του. Φτιάχνει λοιπόν ήχους από μία άλλη
πραγματικότητα. Αυτή που ζούμε στο τώρα. Ήχους που στερούνται διακοσμητικών
στοιχείων. Ψυχρούς. Άχαρους. Μουσικώς, αυτό που ονομάζεται urban ambient. Ενυπάρχουν λοιπόν και
οι δύο πόλοι. Συγκρούονται. Και το αποτέλεσμα είναι μοναδικό. Υποταγή. Σαν τον
έρωτα...

Το Infra πρέπει
να αντιμετωπίζεται σαν ένα ενιαίο κομμάτι. Δεν είναι δυνατόν να συλλάβει κάποιος
την ουσία της μουσικής του ακούγοντας μεμονωμένα κομμάτια. Το άλμπουμ πρέπει να
ακουστεί στην ολότητά του. Παρ' όλα αυτά, θα κάνω μία διάκριση για να μιλήσω
ειδικά για το Infra 7,
που αν και πολύ σύντομο, θα είναι μία από τις κορυφαίες μουσικές στιγμές του
2010 -αν όχι η κορυφαία! Σε τέτοιες στιγμές είναι πραγματικά δύσκολο να
αποτυπωθεί σε πεζό λόγο το μεγαλείο του συγκεκριμένου κομματιού. Ίσως το
κατάφερνε αυτό μία βόλτα στο κήπο των Βερσαλλιών, ή ένας πίνακας του Κλωντ
Λορραίν. Ας διαλέξω το Τοπίο με Θυσία
στον Απόλλωνα, που είναι μία στιγμή αποθέωσης στην ιστορία της τέχνης, και
ο Λορραίν, πρώτος άνοιξε τα μάτια των ανθρώπων στην ανυπέρβλητη ομορφιά της
φύσης, και για έναν σχεδόν αιώνα ύστερα από τον θάνατό του, οι ταξιδιώτες
έκριναν το πραγματικό τοπίο σύμφωνα με τα δικά του κριτήρια. Δεν γνωρίζω αν ο Max Richter θα φτάσει σε ένα
τέτοιο σημείο καταξίωσης, όμως η αίσθηση του Infra 7, αφήνει τον ακροατή έμπλεο συναισθημάτων, οι περιγραφές
των οποίων θα γίνουν από εσάς. Αποθέωσης. Η αβελτηρία του πνεύματος χάνεται με
ένα απλό φύσημα, ή καλύτερα με το άκουσμα μιας νότας, με το χάδι σε μια χορδή
του βιολιού. Η ματαιοδοξία που πλανάται γύρω μας, χάνεται στη λήθη της στιγμής,
μιας στιγμής που παραμένει μεγαλόπρεπη, μετατρέποντας τους εαυτούς μας ενεούς
από την αντίστιξη των ήχων που αναπλάθονται στο 1:45 που διαρκεί το Infra 7. Ίσως τελικά, ο πιο
αντιπροσωπευτικός τρόπος για να αντιληφθούμε σε μεγαλύτερη έκταση την μουσική
του άλμπουμ, θα ήταν η ανάπλαση της παράστασης από εμάς τους ίδιους. Τα
ερεθίσματα υπάρχουν.

Και φτάνουμε στο κρισιμότερο ερώτημα.
Αξίζει κάποιος να ακούσει το Infra; .... Τι
απαντώ σε αυτό; Πολύ απλά, ότι η ακρόασή του προσπορίζει στον αισθαντικό
ακροατή πνευματική ευφροσύνη, παρόμοια προς όποια χορηγεί στον καλλιεργημένο
θεατή παράσταση θεατρικού έργου με δραματικές εντάσεις υψηλού ήθους.

 {youtube}4xb5fMJrVKs{/youtube}