Ataraxia - Llyr

1. Siqillat / 2. Scarborough Fair / 3. Quintaluna / 4. Llyr / 5. Elldammar (Part 1) / 6. Envyssien / 7. Klepsydra / 8. Elldamaar (Part 2) / 9. Gayatry Mantra / 10. Borea 

March 2010 - Prikosnovenie

Έψαχνα να βρω ένα περιβάλλον που να μου προκαλεί την ίδια
συναισθηματική άφεση και μυστηριώδη ανησυχία, που καταφέρνουν πάνω μου τρεις
φωνές: της Lisa Gerrard, της Francesca Nicoli και της Diamanda Galas για να γράψω κάποια πράγματα για το ‘Llyr' και όχι τις εξής τρεις λέξεις: στοιχειωτικό, διονυσιακό,
τελετουργικό.

Βρήκα το μέρος που έψαχνα και έτσι έχω μπροστά μου ένα κανάλι με νερό
και το μείγμα ήχων του νερού, των πουλιών και του θροΐσματος των τεράστιων
φύλλων δυο γιγαντιαίων δέντρων, ανάμεσα 
στα οποία αποφάσισα να ξεκινήσω αυτό το κείμενο. Παρ' όλ'αυτά η
σκέψη να γράψω μέσα απ' το ζωολογικό κήπο, περνούσε και ξαναπερνούσε από το
μυαλό μου, λόγω του διονυσιακού στοιχείου του album που είναι αρκετά ισχυρό κατά τη γνώμη μου...αλλά
αυτό...δεν αποκλείεται στη συνέχεια.

Προς το παρόν με βοηθάει το περιβάλλον που επέλεξα και η live εμφάνιση των Ataraxia στο Wave Gotik Treffen όπου παρουσίασαν σχεδόν ολόκληρο το νέο τους album και έτσι μπόρεσα να κατανοήσω περισσότερο τα
μηνύματα που θέλουν να ‘περάσουν' μέσω αυτού, αισθητικά και μουσικά.

Η μουσική και τα
όργανα...

Θα ακούσετε λοιπόν πολύ ενδιαφέρουσες συνυπάρξεις κρουστών, πλήκτρων, φλογέρων, μαζί με καμπανάκια, σιτάρ, σαντούρι,
κλασσική, παραδοσιακή και 12χορδη ηλεκτρική κιθάρα, όπως και μαζί
με τη λεγόμενη chitarra battente, μια μεγαλύτερη σε διάσταση κιθάρα που μοιάζει με τη γνωστή σε όλους
κλασσική με τη μόνη διαφορά πως έχει 4 μεταλλικές χορδές και έχει συνδεθεί με
την παράδοση περιοχών της Νότιας Ιταλίας κυρίως του προηγούμενου αιώνα. Επιπλέον
χρησιμοποιήθηκε ένα σύμπλεγμα οργάνων (μεταλλόφωνα, ξυλόφωνα, ντράμς, φλογέρες,
διάφορα έγχορδα) κουρδισμένων έτσι ώστε να παίζουν όλα μαζί, γνωστό ως gamelan, και προερχόμενο από την Ινδονησία και την
Ινδο-Βουδιστική παράδοση. Μας έκανε εντύπωση η πληθώρα τυμπάνων που
χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άλμπουμ όπως ένα είδος μεγάλου τυμπάνου (με ή χωρίς
μεταλλικά δαχτυλίδια γύρω γύρω) γνωστό με το όνομα daf και προερχόμενο από την παράδοση
της Μέσης Ανατολής καθώς και ένας συνδυασμός τυμπάνων που λέγεται tablas,  είναι
χαρακτηριστικό της Ινδικής μουσικής και συχνά ακούγεται και στην jazz. Παράλληλα το
αρχαιότερο ίσως είδος τυμπάνου, ονόματι frame drum, με χαρακτηριστικό το μεγαλύτερο πλάτος σε σχέση
με το βάθος του, επιφορτίζεται στο ‘Llyr', όπως και στις παραδόσεις από τις οποίες
προέρχεται (Ινδική, Ρωμαϊκή και Μ. Ανατολής) με την πρόκληση έντονων
πνευματικών και διασκεδαστικών διεγέρσεων. 

Περιττό να αναφέρουμε ότι τα περισσότερα από αυτά τα όργανα προϋποθέτουν
ιδιαίτερη δεξιοτεχνία στο παίξιμό τους και το γεγονός ότι προσφέρουν τελικά διακριτούς
και ελάχιστα οικείους στο δυτικό αυτί, ήχους, είναι το στοιχείο εκείνο που
κάνει τη μουσική των Ataraxia πάντα πολύ μυστικιστική και μυστηριακή και πολύ
ενδιαφέρουσα. Αν δεν είναι μουσική αυτός ο πολύ επιτυχημένος ηχητικά συνδυασμός
οργάνων τότε δεν ξέρω τί είναι...

Οι μελωδίες όλων αυτών των οργάνων, συνυπάρχουν με πολύ δυναμική και
ενισχύοντας την ποικιλλομορφία των φωνητικών της Francesca τα οποία ως συνήθως δημιουργούν την εντύπωση ότι
τραγουδούν περισσότεροι των 2 ανθρώπων...

Και όλ'αυτά σε μια προσπάθεια να προσεγγιστούν, τα ‘χρώματα', η ατμόσφαιρα
και οι ήχοι, που δημιουργεί η ίδια η φύση. Θα ακούσετε τα γνώριμα, αυτή τη φορά
σχεδόν μοχθηρά και δυσοίωνα, μακρόσυρτα περάσματα φωνής, που θεωρούμε πως
υποβόσκουν ένα επικίνδυνα ‘γιορταστικό'-μεθυστικό αέρα σε σύγκριση με τα την
πιο ήσυχη διάθεση του ‘Kremasta Nera'. Οι συνειρμοί μας ενισχύονται από την επανάληψη
μιας λέξης (η οποία συνήθως είναι και ο τίτλος του κομματιού) σχεδόν σε όλα τα
τραγούδια με τρόπο που παραπέμπει μονοσήμαντα σε τελετουργίες διάφορων φυλών
και λαών. Χαρακτηριστική επίσης είναι η απουσία στίχων σε όλα τα κομμάτια του
άλμπουμ πλην δυο (Scarborough Fair και Llyr,
το δεύτερο με στίχους από ποίημα του W.B Yeats). Τα δικά μου αγαπημένα... ‘Siqillat', ‘Llyr' και οι εναλλαγές
του, το ‘Payatry Mantra', τα δυο τελευταία λεπτά του ‘Elvyssien', το ‘Boreo' που στην αρχή μοιάζει λίγο σα να έχει ξεφύγει
από άλμπουμ των Cocteau Twins και ο ήχος των κυμάτων στο τέλος του.

Η φιλοσοφία του
άλμπουμ και κάτι ακόμα

Διάβασα λοιπόν, αφού είδα live τους Ataraxia, το τί προθέσεις είχαν γι'αυτό το άλμπουμ, τί
δηλαδή ήθελαν να μας πουν με άλλα λόγια, με τη μουσική και τους στίχους. Η
εμφάνιση της Francesca με μια
εξαιρετική καφεκόκκινη σκούρα δερμάτινη μάσκα μοσχαριού στη ζώνη της, οι
κινήσεις των χεριών της και η στάση του σώματός της που παρέπεμπαν αμέσως σε
τελετουργικούς χορούς διάφορων φυλών, έκαναν σαφέστατες τις προθέσεις τους για
το άλμπουμ αυτό, και με αισθητικό τρόπο. Θέλουν λοιπόν να μιλήσουν για μια μορφή,
ένα σαμάνο, ένα γιατρευτή που έχει διατρέξει όλες τις εποχές ως τη σημερινή,
διατηρώντας πάντα την εσωτερική του ισορροπία και θεωρώντας την αρμονία με τα
στοιχεία της φύσης και το σύμπαν, ως ιδανικό που μπορεί να επιτευχθεί ακόμα και
σήμερα.

Η μουσική επένδυση σε αυτό το σενάριο προέρχεται από επιρροές από τους
Κέλτες και τις παραδόσεις τους όπως και γενικότερα από διάφορες ανατολικές
φιλοσοφίες αλλά και τους λυρικούς ποιητές.

Όλες αυτές τις επιρροές έχουν ως κοινή αφετηρία την Ινδο-Βουδιστική
παράδοση φιλοσοφικά και μουσικά και όπως έχω ξαναπεί εμένα αυτή και μόνο η
τοποθέτηση ως κοσμοθεωρία, με βρίσκει αρκετά σύμφωνη.

Ταυτόχρονα όμως παρατηρήσαμε και σε αυτό το άλμπουμ ότι κάποια
κομμάτια έχουν για τίτλους, ελληνικές λέξεις που μάλλον προς την αρχαία Ελλάδα
θέλουν να μας πάνε....πρόθεση που σε συνδυασμό και με τα προηγούμενα, δεν είμαι
σίγουρη ότι κατανοώ απολύτως. Στις μέχρι τώρα δουλειές των Ataraxia διαφαινόταν πάντα
μια αγάπη προς την αρχαία Ελλάδα, τους λυρικούς ποιητές , τους θεούς και τους
μύθους που τους συνόδευαν. Δεν κατανοώ ακριβώς τις μουσικές προθέσεις του
συγκροτήματος πέρα από τους σαφείς συνειρμούς που προκαλούν οι τίτλοι στα
κομμάτια τους. Μπορεί όλοι οι λαοί από τους οποίους έχουν φέρει μουσικά
στοιχεία μέσα στο άλμπουμ να είχαν τελετουργικά με κάποια κοινά στοιχεία, (τύμπανα,
μάσκες ζώων, εκστατικούς χορούς προερχόμενους από τραγούδι με επαναλήψεις
φράσεων, λέξεων ή ήχων), όμως αυτό δε σημαίνει πως αν όλα αυτά ενταχθούν σε μια
δουλειά θα είναι και καλή. Από ένα σημείο και μετά εγώ μπερδεύτηκα με τους Ataraxia.

Τελικά...

Για να καταλήξω όμως, θεωρώ πως το ‘Llyr', αν
δεν αναλύσει κανείς όλα τα στοιχεία αυτά που είπα και αφεθεί στην ατμόσφαιρα
που δημιουργεί θα παρασυρθεί σε ένα κόσμο με ωραίες μελωδίες και υποβόσκουσα
δυναμική που ενώ δεν έχει την αίγλη άλλων άλμπουμ τους (‘Kremasta Nera', ‘Oil on Canvas', ‘Odos eis ouranon' ‘Lost Atlantis', ‘Saphir'), προκαλεί μια
έντονη επιθυμία για πολλαπλές ακροάσεις, κάτι σαν σκοτεινή αποπλάνηση...

Rating: 5,5 / 10
Νάντια Σαββοπούλου

  
{youtube}HFkTSJ8wah8{/youtube}