Radiohead - The King of Limbs

01.Bloom  02.Morning Mr. Magpie  03.Little By Little  04.Feral  05.Lotus Flower  06.Codex  07.Give Up The Ghost  08.Seperator

18 February 2011 - XL recordings

Οι Radiohead αποτελούν αναντίρρητα ένα τεράστιο κεφάλαιο στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα τις τελευταίες δύο δεκαετίες και κάθε κυκλοφορία τους από μόνη της συνιστά μεγάλη είδηση. Για πολλούς ανθρώπους (του υπογράφοντος συμπεριλαμβανόμενου) αποτελούν το κορυφαίο rock συγκρότημα των τελευταίων 15 ετών, έχοντας ασκήσει πρωτοφανή επίδραση στον τρόπο με τον οποίο εκατομμύρια άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη μουσική σαν κάτι παραπάνω από μερικές νότες. Είναι τόσο πολλά τα στοιχεία που επιβεβαιώνουν την αξία τους που προκαλούν ζαλάδα: Οι ίδιες οι κυκλοφορίες τους, για αρχή. Οι Radiohead είχαν την τύχη με το αριστούργημά τους OK Computer να φτάσουν πολύ νωρίς στο συνθετικό τους ζενίθ - και όμως δεν επαναπάυτηκαν στιγμή, αφού όλα τα άλμπουμ που το διαδέχτηκαν κυμαίνονταν σε υψηλότατα ποιοτικά στάνταρ που δεν άφηναν κανέναν παραπονεμένο. Εξίσου σημαντικό στοιχείο της ποιότητας του γκρουπ αποτελεί η τόλμη τους και η συνεχής διάθεση για αλλαγή και ενσωμάτωση νέων στοιχείων. Το Kid  A του 2000 αποτέλεσε μία από τις συγκλονιστικότερες και πιο πολυσυζητημένες αλλαγές πλεύσης στην ιστορία της μουσικής, ένα προσωπικό στοίχημα που το κέρδισαν θριαμβευτικά. Είτε οι νεωτερισμοί τους έχουν να κάνουν με την ενσωμάτωση στοιχείων απ' ευθείας από τον κατάλογο της Warp είτε με τολμηρές τεχνικές προώθησης ενός δίσκου (ναι, για συγκρότημα τέτοιου διαμετρήματος είναι πολύ ρηξικέλευθη η διάθεση ενός cd με αντίτιμο "ό,τι έχει ευχαρίστηση ο ακροατής¨), δείχνουν ότι δε φοβούνται να πάνε κόντρα στο ρεύμα, κόντρα στην πολυεθνική εταιρία τους και παρ' όλα αυτά, στο τέλος να δείχνουν πάντα πανηγυρικά δικαιωμένοι.

Προς τι όλη αυτή η εισαγωγή; Ήταν πραγματική έκπληξη για το μουσικό κοινό η ανακοίνωση της τελευταίας κυκλοφορίας των Άγγλων πέντε μόλις μέρες πριν βγει για πώληση στο ίντερνετ (η ψηφιακή μορφή - σε  τρεις μήνες θα παραλάβουν όσοι πιστοί το πλήρες, "newspaper style" πακέτο) και η τελική κυκλοφορία μία μέρα πριν το προγραμματισμένο. Και θα μπορούσα πολύ άνετα να το εκλάβω σαν μία νέα έκφραση της ικανότητάς τους να παίζουν τα παιχνίδια του marketing με τους δικούς τους κανόνες. Υπάρχει όμως μια σημαντική λεπτομέρεια εδώ, για να έρθουμε και  στο ψητό: Το The King Of Limbs δείχνει πως είναι η πιο πρόχειρη και ημιτελής δουλειά που έχουν βγάλει μέχρι στιγμής.

Όντας ο πρώτος δίσκος τους που διαρκεί κάτω των 40 λεπτών με 8 μόλις τραγούδια, θυμίζει περισσότερο EP παρά κανονική κυκλοφορία, δίνοντας βάση στις υποψίες περί προχειρότητας. Ακόμα όμως και αν παρακάμψουμε αυτή την αντίρρηση, δύσκολα θα αγνοήσουμε την αίσθηση που αφήνουν οι πρώτες μουδιασμένες ακροάσεις: To King Of Limbs θυμίζει περισσότερο μία συλλογή με b-sides και γεμίσματα που παραδοσιακά ακολουθεί την κάθε τους δουλειά, είναι στη μεγαλύτερη διάρκειά του άχρωμο και μάλλον αργό και απαιτεί αρκετό χρόνο και υπομονή, ακόμα και από τον μυημένο στους Radiohead ακροατή, μέχρι να βρει κάποια "πατήματα" που θα του ανοίξουν το δρόμο για απανωτές ακροάσεις. Δεν είναι η πρώτη φορά που με ξενίζει η αρχική επαφή με έργο τους - κάπως έτσι είχα αντιμετωπίσει και την κυκλοφορία του Amnesiac και μου πήρε κάτι χρόνια μέχρι να εμπεδώσω τον πλούτο του και να συμφωνήσω με την αξία του. Κάτι μου λέει, όμως, ότι σε αυτή την περίπτωση, όσος καιρός και αν περάσει, δε θα αναιρεθεί η εντύπωση ότι το άλμπουμ δεν περιορίζεται τόσο από τα 37 λεπτά της διάρκειάς του όσο από τον πεπερασμένο (για τα δεδομένα των φίλων μας από την Οξφόρδη) ιδεών που χωράνε μέσα σε αυτά. Με τυπικότερα παραδείγματα ίσως το τρίλεπτο Feral, που παρά την ευπρόσδεκτη και διακριτική πολυπλοκότητά του μοιαζει περισσότερο με υφολογική άσκηση των Autechre και τελικά μένει αμήχανο και ξεκρέμαστο, όπως συμβαίνει και με το αχρείαστα κατατονικό και προβλέψιμο Codex - η εμπειρία του Yorke από το Eraser ήταν σαφές πως θα άφηνε σημάδια και αυτό, ναι, είναι ξεκάθαρη σπόντα...

Ευτυχώς, όσο προχωράνε οι ακροάσεις και γίνεται κάπως στενότερη η επαφή με το The King Of Limbs, έρχονται στην επιφάνεια στοιχεία που μπορούν να σε κερδίσουν για τα καλά. Για αρχή, ο Thom Yorke νιαουρίζει λιγότερο από οποιαδήποτε άλλη κυκλοφορία του. Για την ακρίβεια, η ερμηνείες του είναι παραπάνω από υποδειγματικές, είναι ώριμες όσο πρέπει, μεστές, μετρημένες και γεμάτες συναίσθημα ταυτόχρονα. Καταφέρνει να κλέψει έτσι την παράσταση από το δεύτερο μεγαλύτερο highlight του δίσκου, που δεν είναι άλλο από το εκπληκτικό ανά σημεία rhythm session. Στο Good Morning, Mr Magpie οι εναλλαγές στο ρυθμό είναι πραγματικά μία πηγή ενθουσιασμού και σε συνδυασμό με την ιδιοφυή, "ύπουλη" παραγωγή μετατρέπουν ένα φαινομενικά μέτριο τραγούδι σε αληθινό κομψοτέχνημα. Tο Lotus Flower, με τη σειρά του, μπορεί να διεκδικήσει άνετα τον τίτλο του "Idioteque της νέας δεκαετίας", λιγότερο σκοτεινό ίσως αλλά ταυτόχρονα εξίσου επιβλητικό και μαγευτικό, είναι μαζί με το Little by Little και το Seperator οι πιο αντιπροσωπευτικές στιγμές καλής, παραδοσιακής τραγουδοποιϊας και αποδεικνύουν ότι, παρά το γεγονός ότι η είσοδος στα μονοπάτια του πειραματισμού προ δεκαετίας ήταν για τους Radiohead δρόμος  άνευ επιστροφής, δε θυσιάστηκε η αμεσότητά τους στο βωμό ενός κακώς εννοόυμενου ελιτισμού. Και αυτό είναι μαγκιά τους. Γιατί μόνο αυτοί ξέρουν να παντρεύουν τόσο φυσικά και αβίαστα τις φουτουριστικές, μινιμαλιστικές λούπες του εισαγωγικού Bloom με τα ορθόδοξα κιθαριστικά ριφ του Little By Little και τα υπνωτιστικά, gospel στοιχεία του Give Up The Ghost - όλα αυτά κάτω από την ομπρέλα του μάγου-παραγωγού Goldrich που καταφέρνει σε όλα τα ετερόκλητα αυτά στοιχεία να δώσει κοινή πνοή και να τα αναγάγει σε αυτούσιο έργο με διαχρονική  αξία.

Συνοψίζοντας λοιπόν τη μάλλον μπερδεμένη κατάσταση σχετικά με τo νέο άλμπουμ του αγαπημένου μου συγκροτήματος, θα επιμείνω ότι, με την εξαίρεση του Pablo Honey, αποτελεί τη μετριότερη και πιο επίπεδη κυκλοφορία που μας έχουν χαρίσει, η οποία μπορεί να στερείται κακών στοιχείων (αυτό έλειπε...), δεν προσφέρει όμως όσα μας έχουν συνηθίσει οι προκάτοχοί του, όντας πέραν του δέοντος σύντομο και απλουστευμένο. Δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση κυκλοφορία ανάξια λόγου - ένα μέτριο άλμπουμ για τα υψηλά στάνταρ που έχουν επιβάλλει οι Radiohead θα αποτελούσε όνειρο ζωής και τεράστιο επίτευγμα για τη συντριπτική πλειοψηφία των συγκροτημάτων. Δεν φταίνε οι ίδιοι που η κάθε τους δουλειά κυκλοφορεί υπό τη σκιά των γιγάντων του παρελθόντος - ούτε αισθάνονται κάποια "ανώτερη υποχρέωση" να τιμήσουν την κληρονομιά τους. Παρά τις αδυναμίες του, το The King Of Limbs έχει πολλά ωραία στοιχεία και καταφέρνει τελικά να πείσει για την ειλικρίνειά του. Ως οπαδός, εύχομαι ο χρόνος να του φερθεί καλά και να το καθιερώσει στις συνειδήσεις του κόσμου  δίπλά στα άλλα δισκογραφικά "μεγαθήρια" της μπάντας. Ως απλός ακροατής, θα κρατήσω αρκετές καλές στιγμές πακέτο με κάποια παράπονα, αλλά και θα εκτιμήσω πλήρως το θάρρος της έκφρασης που διαθέτουν. Και ως χρήστης του YouTube θα παρακαλέσω τον Yorke να σταματήσει να χορεύει, γιατί τα ειρωνικά βιντεάκια πάντα καραδοκούν..!

 {youtube}cfOa1a8hYP8{/youtube}