OMD - Συνέντευξη με τον Andy McCluskey!
«Ο Tony Wilson είχε έναν θαυμαστό τρόπο να ξαναγράφει την ιστορία, ακόμα και την στιγμή που αυτή συνέβαινε..» Πάντα προτιμούσα να τους αποκαλώ Orchestral Manoeuvres in the Dark, παρόλο που κάθε φορά ένιωθα το ίδιο στραμπούληγμα στην γλώσσα μου. Electropop ήρωες, αυθεντικοί, επιδραστικοί, γλυκανάλατοι, παρηκμασμένοι..τα έχουν ακούσει όλα στην πολύχρονη πορεία τους, από το καλύτερο στο χειρότερο. Πριν μερικά χρόνια τους είδαμε επιτέλους ζωντανά στον Λυκαβηττό και φέτος επιστρέφουν με νέο δίσκο που αποπνέει κάτι από την αύρα των πρώτων τους ημερών. Αφορμή ψάχναμε για να τα πούμε, φυσικά όμως όταν έχεις να μιλήσεις με τον Andy McCluskey δεν μπορείς να μη σκαλίσεις το παρελθόν. Γράφοντας πρόχειρα τις ερωτήσεις μου, θυμήθηκα με τι αγωνία έψαχνα όταν ήμουν παιδάκι να μάθω με ποιό synthesizer είχαν φτιάξει αυτόν τον αναθεματισμένα φουτουριστικό ήχο πριν μπει το βασικό θέμα του Enola Gay και τις περίφημες μουσικές κόντρες Λίβερπουλ-Μάντσεστερ-Σέφιλντ. Νοσταλγία αρχικά, από εκεί ξεκινάμε...
Electricity. Το ντεμπούτο single των OMD κυκλόφόρησε το 1979 στην Factory Records, κάτι μάλλον παράξενο για ένα συγκρότημα από το Λίβερπουλ εκείνη την εποχή. Πώς συνέβη και τι σκέφτηκες για τον Tony Wilson όταν τον πρωτοσυνάντησες?
Andy McCluskey : Η πρώτη μας συναυλία ήταν ένα support στους Joy Division στο Eric's club στο Λίβερπουλ, και μετά μας πρόσφεραν ένα live gig στο The Factory club του Μάντσεστερ, που θα ήταν μόλις η δεύτερη. Υπήρχε μια ανταποδοτική σχέση ανάμεσα στα 2 club και γινόντουσαν τέτοιες ανταλλαγές. Σε εκείνη τη συναυλία γνωρίσαμε τον Tony Wilson και του στείλαμε ένα demo tape μερικές βδομάδες μετά, ουσιαστικά γιατί θέλαμε να μας συμπεριλάβει στην εκπομπή που είχε στην τηλεόραση. Αυτός τελικά μας έκανε προσοφρά για ένα single στην δισκογραφική του εταιρεία, λέγοντας μας ότι πιστεύει πως είμαστε «το μέλλον της ποπ μουσικής». Βέβαια αρκετά αργότερα ανακάλυψα πως αρχικά δεν του άρεσε η κασσέτα μας και ουσιαστικά τον έπεισαν η γυναίκα του και ο Peter Saville ότι έκανε λάθος. Ο Tony είχε έναν θαυμαστό τρόπο να ξαναγράφει την ιστορία, ακόμα και την στιγμή που αυτή συνέβαινε.
Λόγω της τεράστιας δημοτικότητας και αναγνωρισιμότητας του τραγουδιού εδώ και 3 δεκαετίες, φαντάζομαι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα πιστεύουν ότι το Electricity ήταν πολύ μεγάλη επιτυχία στην εποχή του. Για μένα παραμένει μυστήριο το γεγονός ότι δεν κατάφερε να μπει ποτέ στα charts της Βρετανίας παρόλο που το κυκλοφορήσατε 3 φορές σε 2 διαφορετικά labels. Έχεις σκεφτεί τι δεν πήγε καλά?
Andy McCluskey : Ήταν απλά λίγο μπροστά από την εποχή του.
Επίσης έχετε παραδεχθεί ότι η βασική του ιδέα ήταν στην πραγματικότητα το Radio Activity των Kraftwerk σε επιτάχυνση...
Andy McCluskey : Ναι, είχα συναντήσει κάποια στιγμή το 1991 τον Karl Bartos, τον Wolfgang Flur και τον Emile Schult (*πρώην μέλη των Kraftwerk) και τους είπα ότι ήταν η η Βρετανική punk εκδοχή μας στο Radio Activity. Μου απάντησαν ότι το γνώριζαν..
Organisation. To 2o σας άλμπουμ ήταν ο πρώτος δίσκος που αγόρασα, μαζί με το Travelogue των Human League, και ουσιαστικά ένας από τους βασικούς λόγους που ενδιαφέρθηκα για την ηλεκτρονική μουσική. Δεδομένου ότι αυτό πρέπει να συνέβη σε χιλιάδες νέους εκείνη την εποχή, πως αντιμετωπίζεις σήμερα την ταμπέλα «electro-pop pioneers" όποτε αναφέρονται οι OMD? Δεν είναι αγχωτικό?
Andy McCluskey : Όχι, είναι τιμή να αναγνωρίζονται τώρα οι OMD ως σημαντικοί και επιδραστικοί. Δεν είχαμε ιδέα τι κάναμε όταν ξεκινούσαμε και κανένα πλάνο για να γίνουμε διάσημοι μουσικοί. Μας βγήκε έτσι τυχαία, συνδυάσαμε τα θεμελιώδη ήθη των Kraftwerk με ένα εντελώς πρωτόγονο και ακατέργαστο συναισθηματικό περιεχόμενο, δημιουργώντας έναν νέο για την εποχή ήχο.
Τι συνέβη και δεν έγινε ποτέ εκείνη η συναυλία σας στην Αθήνα το 1984? Θυμάμαι τις αφίσες, αλλά το show ακυρώθηκε χωρίς καμία περαιτέρω εξήγηση. ..
Andy McCluskey : Δυστυχώς δεν θυμάμαι γιατί είχε ακυρωθεί. Πιθανότατα επειδή ο promoter δεν ήταν σε θέση να εγγυηθεί την προκαταβολή για την αμοιβή μας.
1986. Pretty in Pink soundtrack. Κατάρα η ευλογία?
Andy McCluskey : Τίποτα από τα δύο. Είχαμε ήδη εγκαταλείψει κάποιες από τις πιο ριζοσπαστικές ιδέες μας τότε και γινόμασταν κάπως συμβατικοί και συνηθισμένοι. Βέβαια το τραγούδι "If you Leave" που έγινε επιτυχία από την ταινία μας βοήθησε πολύ να βρούμε επιτέλους σύνδεση και ανταπόκριση στο Βορειο-Αμερικάνικο κοινό.
Ο λόγος που γνωρίζουμε για την φυγή του Paul Humphreys από το συγκρότημα το 1989 είναι «ο εμπορικός προσανατολισμός της μουσικής σας» εκείνη την εποχή. Ισχύει? Πως ένιωσες όταν το original line-up των OMD επανήλθε μετά από 15 χρόνια?
Andy McCluskey : Υπήρχαν πολλές διαφορετικές πιέσεις στο συγκρότημα στα τέλη των 80'ς. Είχαμε πουλήσει εκατομμύρια δίσκους, αλλά το συμβόλαιό μας ήταν τόσο κακό που δεν είχαμε λεφτά και το μερίδιο μας από τις πωλήσεις ήταν ελάχιστο. Αυτό σήμαινε ότι πρέπει να γράφουμε και να ηχογραφούμε υλικό συνέχεια μόνο και μόνο για να παραμείνουμε «ζωντανοί», ενώ δεν είχαμε χρόνο για να αναπτύξουμε τις ιδέες μας όπως θέλαμε. Ήμασταν κουρασμένοι και αποθαρρυμένοι.. Κάποιοι άλλοι ασκούσαν πίεση σε μένα και στον Paul για δικό τους όφελος, κάτι που κατέληξε καταστροφικό στην σχέση μας. Δεν έφυγε ο Paul. Το συγκρότημα διαλύθηκε και σταμάτησε. Μετά η Virgin με έπεισε ότι θα μπορούσα να συνεχίσω το συγκρότημα μόνος μου...
Τα πάμε εξαιρετικά όλοι μαζί τώρα. Μεγαλώσαμε μαζί και περάσαμε τα 10 πιο τρελά χρόνια της ζωής μας παρέα. Έχουμε απόλυτη κατανόηση και αμοιβαίο σεβασμό ο ένας προς τον άλλον.
Synth Britannia. Πες μου κάτι για αυτό το πραγματικό σπουδαίο ντοκυμαντέρ του BBC. Εγώ όταν το έβλεπα σκεφτόμουν πόσο ενθουσιασμένοι φαίνεστε, εσύ, ο Phil Oakey, o John Foxx και όλοι οι άλλοι καλλιτέχνες όταν μιλάτε για τις πρώτες μέρες της έκρηξης της synthpop...
Andy McCluskey : Είμαστε όλοι πολύ περήφανοι για όσα καταφέραμε και χαιρόμαστε να μιλάμε γι αυτά. Επίσης, επειδή είχαμε συνείδηση στο τι θέλαμε να πετύχουμε ηχητικά και ξέραμε πως να το κάνουμε..είμαστε και σε θέση να το συζητάμε. Ειμαστε όλοι συνθέτες που χρησιμοποιούμε την διαίσθηση, κάτι που είναι δύσκολο να εξηγηθεί, όπως επίσης και συγκεκριμένες concept ιδέες και εγκεφαλικά στοιχεία, τα οποία είναι εύκολο να αναλυθούν.
Έχεις εξήγηση για το φαινόμενο των Depeche Mode? Γιατί νομίζεις η δημοτικότητά τους αυξανόταν συνεχώς τις 2 τελευταίες δεκαετίες, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα electropop συγκροτήματα των αρχών της δεκαετίας του 80?
Andy McCluskey : Οι Depeche Mode συνέχισαν όταν τα περισσότερα άλλα ηλεκτρονικά συγκροτήματα σταμάτησαν ή άλλαξαν εντελώς ήχο. Είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα τεράστιο και αποφαστικής σημασίας fan-base που τους «μπόλιαζε» ενάντια στην γενική κατάρευση των πωλήσεων δίσκων της μουσικής βιομηχανίας. Επίσης, με χαρακτηριστική άνεση μπόρεσαν να υιοθετήσουν το πιο ροκ στυλ που τους κατέταξε πιο εύκολα στην κατηγορία των συγκροτημάτων που θα μπορούσαν να παίξουν σε στάδια. Και πάντα υπήρχε μια πολύ μεγάλη μερίδα γκόθικ και εναλλακτικού κοινού σε όλες τις χώρες που έλκονταν από τον ήχο τους.
English Electric. Ποιό είναι το concept του νέου σας δίσκου? Με ένα πρώτο άκουσμα με γυρνάει στην εποχή του Dazzle Ships...
Andy McCluskey : Είναι η δική μας απεικόνιση απέναντι στις χρήσεις και τις καταχρήσεις της τεχνολογίας στην τελευταία 50ετία. Τα μεταπολεμικά ουτοπικά οράματα που δεν τελειώνουν πάντα τόσο ελπιδοφόρα.
Ηχητικά διακρίνω μια έντονη ρετρό διάθεση..
Andy McCluskey : Ναι, προσπαθήσαμε συνειδητά να ξεχάσουμε τα τελευταία 30 χρόνια των κάπως πιο συγκαταβατικών συνθέσεων όπου είχαμε εγκλωβιστεί και να επιστρέψουμε στις πιο «τεμαχισμένες» και ασυνήθιστες ενορχηστρώσεις που είχαμε δημιουργήσει για το συγκρότημα όταν πρωτοξεκινούσε.
Το Metroland είναι μια όμορφα εμπνευσμένη από τους Kraftwerk σύνθεση. Ποιά πόλη είχες στο μυαλό σου όταν το έγραφες? Τι είναι η Metroland και γιατί σε ενέμπνευσε?
Andy McCluskey : Metroland ήταν το διαφημιστικό σλόγκαν του Μητροπολιτκού Σιδηρόδρομου του Λονδίνου που παρότρυνε τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν το κέντρο της πόλης και να ζήσουν στην εξοχή χρησιμοποιώντας την καθημερινή υπόγεια γραμμή. Το τραγούδι είναι μεταφορικό ως προς τις ενέργειες που κάνουμε για να βρούμε τον «παράδεισο», καταστρέφοντας στην πραγματικότητα αυτό που ψάχνουμε.
Kissing the Machine. Επανηχογραφήσατε και συμπεριλάβατε στο άλμπουμ αυτό το παλιό τραγούδι των Elektric Music, για το οποίο είχες συνεργαστεί με τον Karl Bartos 20 χρόνια πριν. Χαίρομαι που το ξανακούω, αλλά πως κι έτσι?
Andy McCluskey : Στιχουργικά και ως concept γενικότερα ταίριαζε στο English Electric και πολλοί άνθρωποι δεν είχαν την ευκαιρία να ακούσουν την αυθεντική εκτέλεση. Ο Paul το επεξεργάστηκε από την αρχή και το έκανε να ηχεί όπως έπρεπε για το νέο άλμπουμ.
Helen Of Troy. Η Ωραία Ελένη.. Νομίζω είναι ο πιο δημοφιλής γυναικείος χαρακτήρας από τους ήδη αρκετούς για τους οποίους έχεις τραγουδήσει. Περισσότερο και από την Ιωάννα της Λωραίνης πιστεύω.. Βλέπεις κάποιον ξεκάθαρο συμβολισμό στην Ελένη και αποφάσισες να τραγουδήσεις γι αυτήν?
Andy McCluskey : Το τραγούδι δεν είναι για την Ωραία Ελένη καθαυτή. Χρησιμοποιώ τον χαρακτήρα της μεταφορικά για την απόσταση και την απώλεια.
Πως προέκυψε η συνεργασία σας με τους δικούς μας Fotonovela? Ξέρω βέβαια ότι ο Γιώργος (Γερανιός) ήταν πάντα μεγάλος θαυμαστής των OMD...
Andy McCluskey : O Γιώργος μου είχε ζητήσει να τραγουδήσω ως καλεσμένος σε κάποιο τραγούδι των Fotonovela. Μου έστειλαν μερικά μουσικά κομμάτια, είχαμε συζητήσει και για το Helen Of Troy ως πιθανότητα...και δες τώρα τι ωραίο που βγήκε!
Συνεργάζεστε ακόμα με τον Peter Saville (Factory records, etc) για το artwork των δίσκων σας. Μπορείς να διαλέξεις το καλύτερο εξώφυλλο που έχει σχεδιάσει?
Andy McCluskey : Το αγαπημένο μου εξώφυλλο που έχει κάνει ο Peter είναι εκείνη η μπλε- πορτοκαλί έκδοση με τις εγκοπές για τον πρώτο δίσκο των Orchestral Manoeuvres in the Dark.
Πώς σου φάνηκε το σχέδιο που έκανε για το t-shirt της Εθνικής Αγγλίας πριν 2 χρόνια?
Andy McCluskey : Μου φάνηκε καταπληκτική ιδέα.
Έχεις κάποια άποψη για το νέο δίσκο του David Bowie?
Andy McCluskey : O David Bowie είναι ιδιοφυία και ενας από τους πιο σημαντικούς και επιδραστικούς μουσικούς της γενιάς μου. Έχει εδραιώσει την θέση του στο Πάνθεον της Ποπ Ιστορίας και του επιτρέπεται δικαιωματικά να απορροφά και να αντανακλά τα πάντα. Είναι εντελώς ασήμαντο τι πιστεύω εγώ για τον δίσκο του.
Καλύτερος synthpop δίσκος όλων των εποχών? Εξαιρούνται οι Kraftwerk και οι OMD.
Andy McCluskey : To Body Talk parts I & II της Robyn.
Ποιά θα ήταν τα πλεονεκτήματα μιας robot-wife?
Andy McCluskey : Υπάρχουν αμέτρητα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα για να αρχίσω να σου λέω. Σίγουρα πάντως προτιμώ μια human-wife.
Και τέλος, να επαναλάβω κι εγώ μετά από εσάς και να αναρωτηθώ: «Πού είναι ο παράδεισος που μας υποσχέθηκαν?»
Andy McCluskey : Προσπαθείς να τον φτιάξεις μόνος σου.. μέχρι που κάποιος θα στον πάρει μακριά.