PJ Harvey - Let England Shake

1.Let England Shake/ 2.The Last Living Rose/ 3.The Glorious Land/ 4.The Words That Maketh Murder/ 5.All and Everyone/ 6.On Battleship Hill/ 7.England/ 8.In The Dark Places/ 9.Bitter Branches/ 10.Hanging in The Wire/ 11.Written On The Forehead/ 12.The Colour Of The Earth

14 February 2011 - Island

Η PJ Harvey έχει μετουσιωθεί πλέον σε μια indie ηρωίδα. Η πίστη της σ' αυτό το ρόλο λοιπόν, γέννησε μία εσώτερη ανάγκη να ασχοληθεί με ένα από τα πιο διαδεδομένα και ενδεδειγμένα αρχέτυπα: τον πόλεμο και την πελώρια φρίκη του φυσικά. Ο εξίσου πελώριος ζήλος της και η ταπεινοφροσύνη της, την έκαναν να δει το καινούριο της album σαν πτυχιακή εργασία, που θα μπορούσε να περατωθεί μόνο κατόπιν σημαντικής προ-εργασίας.

Η προετοιμασία του ‘'Let England Shake'' διήρκεσε δυόμιση χρόνια και η ηχογράφηση του πέντε εβδομάδες. Η PJ αφιέρωσε τον περισσότερο χρόνο στο στιχουργικό κομμάτι του δίσκου, καθώς όπως είπε, παρά το διαπρύσιο ενδιαφέρον και την έλξη της για την αναμόχλευση της ιστορίας μέσα από τον πόλεμο, και ασφαλώς τα κρίματα που τον βαραίνουν, δεν είχε την επαρκή γνώση και ωριμότητα για να μορφοποιήσει την πρόζα της όπως ήθελε, και να τη στείλει στον πόλεμο. Πράγματι, στο album της ‘'White Chalk'',  ακόμα έγραφε για τη νεκρή γιαγιά της και ότι θέλει να ξαπλώσει στο χώμα για να ναι κοντά της (Talk To You), ή τραγουδούσε λυρικά και αθώα ‘'Teach me mommy how to grow...''. Συνεπώς, δεν ήταν σε θέση να συνθέσει την ωμή ποίηση του δυστοπικού εμπόλεμου πεδίου, και να γράψει για διαμελισμένα από εκρήξεις χέρια και πόδια πάνω σε δέντρα, λοχαγούς με πυροβολημένα νεύρα και μύγες που γυροφέρνουν το κρέας των πεσόντων ( Words That Maketh Murder).  

Η προπαίδευση της λοιπόν, θυμίζοντας λίγο την ενδελεχή και άοκνη έρευνα που είχε κάνει ο Truman Capote για το In Cold Blood, ξεκίνησε διαβάζοντας Harold Pinter και T.S. Eliot, και συνεχίστηκε με τη μελέτη ιστορικών καταγραφών για την εκστρατεία της Kαλλίπολης το 1915, μαρτυριών από στρατιώτες στο Ιρακ και στο Αφγανιστάν, καθώς και παρακολούθηση οπτικού υλικού από μάχες. Εν τέλει, η γνώση δεν χάθηκε μέσα σε όλες αυτές τις πληροφορίες και η PJ κατόρθωσε να προσδώσει στη γραφή της την πυκνότητα και τη δύναμη που απαιτούσε αυτή η θεματική.

Ο ήχος του ‘'Let England Shake'' έχει εξελιχθεί κατά πολύ από το στάδιο του ‘'White Chalk''. Οι μελωδικές γραμμές είναι πιο ευφάνταστες, η ενορχήστρωση είναι  πλουραλιστική αλλά χωρίς να υπερβάλλει, και αυτό πιστώνεται στο ότι η ηχογράφηση, όπως είπε και η ίδια η PJ, ήταν αυτοσχεδιαστική ως ένα βαθμό αλλά έγινε χωρίς να έχουν προηγηθεί πολλές πρόβες και κυρίως χωρίς τελειοθηρική επεξεργασία. Παρόλα αυτά, σε κάποια σημεία το album μοιάζει να είναι υφολογικά παραφορτωμένο. Για παράδειγμα, το εναρκτήριο ‘'Let England Shake'' είναι ένα indie κομμάτι με ευφορικό ρυθμό και bloody dark στίχους,  που στο intro δανείζεται τη μελωδία του αρχαίου ‘'Istanbul'' των Four Lads, και στην άλλη άκρη βρίσκουμε το τελευταίο κομμάτι''The Colour Of The Earth'',ένα βλαχωριάτικο folk εξάμβλωμα, το οποίο μπορεί να έχει ωραία στιχάκια, αλλά ειδικά για κλείσιμο του δίσκου δεν παύει να ακούγεται σαν εφιάλτης του Cat Stevens.

Πιστοί συνεργάτες της PJ και καταλύτες στη διαμόρφωση των κομματιών, οι Mick Harvey και John Parish έπαιξαν τα περισσότερα όργανα και συνέβαλαν στα φωνητικά. Οι ήχοι που ξεχωρίζουν και συναντώνται συχνά στο  album, είναι το σαξόφωνο που χρησιμοποιείται πρώτη φορά από την PJ, όπως με τη ραφινάτη συνδρομή του στο ‘'Last Living Rose'', ένα  σύντομο και ευθύβολο τραγούδι που ξεκινάει φέρνοντας στο μυαλό Velvet Underground και μόλις οι στίχοι ‘'Let me walk through the stinking alleys to the music of drunken beatings...'' συναντήσουν τον ανέμελο αυτό ρυθμό, αυτομάτως γίνεται ένα από αυτά που επιδέχονται αρκετές επαναλήψεις. Ακόμη, η PJ μοιάζει να εμφανίζει μια μορφή φετιχισμού με το όργανο που στην αγκαλιά της φαντάζει πιο πολύ  αυτό-ερωτικό αντικείμενο: το autoharp, ένα κανονάκι με  συγχορδίες που πράγματι ακούγονται εντυπωσιακά διάχυτες στα κομμάτια που χρησιμοποιείται στο ‘'Let England Shake''. Η αρχική σύνθεση των περισσότερων κομματιών έγινε από την PJ με τη συνοδεία του autoharp, που δείχνει να την έχει παγιδεύσει στις 36 χορδές του και να αποτελεί τον εκλεκτό σύντροφο της φωνής της.

Ένα άλλο ίδιον της μουσικής ιδιοσυγκρασίας του ‘'Let England Shake'', είναι το πανσπερμικό sampling που καλύπτει αρκετά κομμάτια. Εκτός από το προαναφερθέν εναρκτήριο κομμάτι, η παρεμβολή του κουρδικού ‘'Kassem Mirom'' στο ‘'England'', εκεί δηλαδή που διαλέγει να πει ότι ζει και πεθαίνει μέσα από την Αγγλία, τόσο για την υποβλητικά τέλεια διασταύρωση , όσο και για την εξαιρετική μελωδική κλιμάκωση στην οποία οδηγεί, μετά το ‘'All And Everyone'', χαρακτηρίζεται εύκολα μια από τις ομορφότερες στιγμές που θα συναντήσει κανείς εδώ. Αντίθετα, η πρόσμειξη του Blood And Fire στο ‘'Written On The Forehead'' σε μία απόπειρα ανάλαφρου reggae χρωματισμού, φαίνεται ανάρμοστη και επιπόλαια, ενώ ακόμα και η στρατιωτική τρομπέτα που παρεμβάλλεται επανειλημμένα στο ‘'The Glorious Land'' ταλαντεύεται ανάμεσα στο κακόγουστο και στο χαριτωμένο. Αυτά τα φαινόμενα υπογραμμίζουν το ψεγάδι της άπληστης στυλιστικής συσσώρευσης που διέπει το album.

Μέχρι το ‘'In The Dark Places'', η PJ έχει πλέον πραγματοποιήσει την pop απόδραματοποίηση της εσχατολογικής αθλιότητας του πολέμου, της ενόρμησης του θανάτου και των φονικών ενστίκτων, καθώς και της επερχόμενης κατακλυσμικής δυστυχίας. Ενώ λοιπόν ως αυτό το σημείο ο πόλεμος ακούγεται φλεγματικά cool, τα επόμενα 4 κομμάτια ούτε όταν σε σκοτώνουν στο Call Of Duty δεν θα ήθελες να ακούς.

Παρόλα αυτά, η ουσιαστική επιθυμία της Harvey κρίνοντας από αυτό που αποπνέει το ‘'Let England Shake'', ήταν να μεταφέρει σε όσους την ακούσουν, εκείνη την παιγνιώδη και σκωπτική αίσθηση που διακρίνει την τελευταία σκηνή του ‘'Full Metal Jacket'' του αγαπημένου της Stanley Kubrick, όπου ολόκρηρο το τάγμα βαδίζοντας θαλερά στο φλεγόμενο πεδίο, τραγουδάει διαστροφικά ξέγνοιαστα το theme του Mickey Mouse Club.

Ο πόλεμος είναι η μόνη υγιεινή του κόσμου  Τ.Marinetti

Rating: 8 / 10
Γιώργος Λεονταρίτης

 {youtube}I2Qlb0qFLFE{/youtube}