The Residents - the Voice of Midnight

 

1. SCENE 1 - THE SANDMAN
/ 2. SCENE 2 - MENTAL DECAY
/ 3. SCENE 3 - CLAIRE RESPONDS
/ 4. SCENE 4 - IN THE DARK
/ 5. SCENE 5 - PROFESSOR CALIGARI
/ 6. SCENE 6 - THE TELESCOPE
/ 7. SCENE 7 - TRUE LOVE
/ 8. SCENE 8 - SEVEN CATS
/ 9. SCENE 9 - CATATONIA
/ 10. SCENE 10 - THE PROPOSAL
/ 11. SCENE 11 - THE TOWER
/ 12. SCENE 12 - EPILOGUE

 

Mute
/ 19 October 2007

 

Η εικόνα
δυστυχώς επαναλαμβανόταν με το γνώριμο γι’ αυτόν τρόπο. Καθισμένος στο πάτωμα,
στη γωνία του δωματίου, παραιτημένος από την παραμικρή προσπάθεια να βολευτεί.
Σωρός από χαρτιά, σκόνη και όλα εκείνα τα αντικείμενα που γέμιζαν με ευκολία το
σπίτι και είχαν τη μαγική ικανότητα να χάνουν και να βρίσκουν το νόημά τους σε
ανεξήγητες και μόνο περιστάσεις κατά τη διάρκεια μιας μέρας. Άχρηστες
σημειώσεις σκορπισμένες, φωτογραφίες με πρόσωπα που τον κοίταζαν, σχεδόν
βαριεστημένα κι αυτά ξέροντας τη συνέχεια της μικρής ιστορίας που εκτυλίσσονταν
μπροστά τους. Στο χέρι του κρατούσε το φάκελο με τα αποκόμματα από τις
εφημερίδες, που του άφηνε πάντα στο παράθυρο μια τέτοια μέρα όπως τη σημερινή,
κάποιος που, απ’ότι ήξερε, δούλευε κάποιες ώρες στο θέατρο, δεν είχε προλάβει
να τον δει ποτέ άλλωστε, ούτε είχε καταφέρει να τον ακούσει, αλλά τι σημασία
είχε; Μήπως δεν ήξερε τι θα διάβαζε όταν άνοιγε το φάκελο; Αυτοί οι κριτικοί
που γράφουν για τις παραστάσεις που ανεβάζει χρόνια τώρα, είχαν το χάρισμα να
ανακαλύπτουν αμέτρητους συνδυασμούς με τις ίδιες πάντα λέξεις, μα με την άρνηση
να τονίζεται όλο και πιο σκληρά, όλο και πιο ξεκάθαρα. «Ο θεατής μένει αμέτοχος, σε μια παράσταση που αδυνατεί να τον οδηγήσει
στην ολοκλήρωση του δράματος, και μένει εγκλωβισμένος σε άστοχους συμβολισμούς
και συναισθηματική απραξία» το οποίο άνετα θα μπορούσε να γίνει «Συναισθηματικά άπραγος ο θεατής, αδυνατεί να
παρακολουθήσει μια παράσταση χωρίς συμβολισμούς, και εγκλωβίζεται αμέτοχος στην
άστοχη κατάληξη του δράματος». Τον είχαν βαφτίσει ‘underground’ σκηνοθέτη, πειραματικό μουσικό, avant-garde καλλιτέχνη και άλλα τέτοια που τελικά
σήμαιναν ότι τα έργα του αφορούν μόνο τον εαυτό του.

Ποιος να
ήταν ο λόγος λοιπόν για να διαβάσει για άλλη μια φορά τις λέξεις που του
αντιστοιχούσαν; Η ιεροτελεστία, η επανάληψη της στιγμής, η ικανοποίηση του
μοιραίου, με λίγα λόγια η παράσταση που έδινε εκείνη την ώρα μπροστά στη σκόνη
και στην αχρηστία που τον παρακολουθούσαν. Παίρνει μια βαθειά ανάσα –μέρος του
έργου και μόνο- και ανοίγει το φάκελο... μα το γεγονός ότι δε βρίσκονταν μέσα
τα συνήθη μουτζουρωμένα αποκόμματα, τον μπέρδεψαν. Βγάζει έξω μια καλοδιπλωμένη
επιστολή, και την ξετυλίγει, με κινήσεις αγωνίας κάνοντας μορφασμούς
ανυπομονησίας, όπως ήθελε ο ρόλος της στιγμής.

“Σας ανατίθεται η ευθύνη να είστε
εσείς οι Residents για φέτος

Soloist: Nolan Cook (electric guitar), Carla
Fabrizio (strings)

The Cryptic
Corporation”

Τρομαγμένος,
με έκπληξη που τον έκανε να ξεχάσει όπως σπάνια συνέβαινε ότι πρέπει να
παραμείνει στις επιταγές του ρόλου της στιγμής, έτρεξε ζαλισμένος προς τα
σημεία που μέσα απ’την ακαταστασία ξεχώριζαν δίσκοι και cd. Ώστε αυτη είναι η απάντηση στο
«ποιοι είναι οι Residents;”… Όσοι βγάζουν γλώσσα στο συμβιβασμό της τέχνης, όσοι ψάχνουν
στα μυστικά της έκφρασης. Η ελευθερία και η ολότητα της τέχνης σε ο,τιδήποτε
πηγάζει απ’το μυαλό του καθενός, μεταφρασμένο σε μουσική, στίχους, ιδέες,
«χορογραφίες», εξώφυλλα, ταινίες, στάση ζωής. Αυτοί οι underground λοιπόν! Ταυτόχρονα ξεχώρισε
μερικούς δίσκους, το Animal Lovers, το Eskimo, θυμήθηκε όταν είχε σοκαριστεί από
μια ζωντανή εμφάνισή τους. Οι ηθοποιοί, η μουσική, η πλοκή, όλα υπερβαίνουν
κάθετι συμβατό, μέσα από τα σκηνικά που φτιάχνουν μόνο η κίνηση και ο ήχος. Και
φυσικά οι μάσκες, το μυστήριο, η ειρωνία και ο τρόμος. Η παράστασή τους, είχε
ξεδιπλώσει απόλυτα τη μουσική των δίσκων τους. Η κίνηση των χεριών τους είχε
σιωπή και κραυγές, οι μάσκες - μάτια κοίταζαν σιωπηλά μα το κεφάλι σου
εκρήγνυταν απ’την πίεση, όλα συστέλλονταν και διαστέλλονταν ακανόνιστα. Μα η
απλότητα με την οποία πετυχαίνουν όλα αυτά ήταν το απόμακρο τέλειο στοιχείο που
αγωνιωδώς προσπαθούσε να πετύχει και ο ίδιος στις παραστάσεις του.

Θα ήθελε να
βυθιστεί στο εκστατικό ονειροπόλημα στο οποίο προσπαθούσε να φανταστεί ποιος
ευθύνεται για το Tweedles! μα το βλέμμα του συνάντησε το βιβλίο με την πιο Residents ιστορία, την αποτύπωση της φοβίας
ενός ήρωα που παραπατάει μεταξύ ρεαλισμού και παιδικού εφιάλτη, μέχρι να
καταλήξει στη σκοτεινή πλευρά των αναμνήσεων και της πραγματικότητας...

'Now, children, to bed - to bed! The Sandman's coming,
I can see.'

Ο Γερμανός E.T.A. Hoffmann παίρνει τον Sandman, χαρακτήρα συνυφασμένο με τον
παιδικό ύπνο και τα ανάλογης αθωότητας όνειρα, τον διαστρεβλώνει και δημιουργεί
ένα σκοτεινό τέρας που ρίχνοντας μια σκόνη στα μάτια των παιδιών, κλέβει τα
μάτια τους για να ταΐσει μ’αυτά τα παιδιά του. Ο Nathaniel, μεγαλωμένος με την τρομερή ύπαρξη
του Sandman μέσα απ’τα λόγια της μητέρας του, συνδέει μ’αυτόν το θάνατο
του πατέρα του. Μα μετά από χρόνια η ανάμνηση ζωντανεύει στα “beady little insect eyes” ενός τρελού πλανόδιου που του
πουλάει ένα τηλεσκόπιο...

Οι σιωπές φτιάχνουν
εκρήξεις, η μουσική λέξεις, όλα του φαίνονταν ξεκάθαρα. Τα συναισθήματα είναι
οι πραγματικοί ηθοποιοί, αυτά μεταλλάσσονται και ενσαρκώνουν τη βαθειά ριζωμένη
φοβία στη διαβολική μορφή του Sandman, τη φωνή της λογικής στη μητρική
μορφή της Clara, και τον παραδομένο στην απέραντη δύναμη της μοίρας και του
υπερφυσικού, στο Nathaniel. Πυρετωδώς, αρχίζει να γράφει, σε πεταμένα χαρτιά, σε
βιβλία, εξώφυλλα δίσκων, στη σκόνη στο πάτωμα, στίχους, σημειώσεις, νότες.

Σκηνή
1^η,
Πρόσωπα: Nate,
Claire, Sandman. Το τηλεφώνημα γεμάτο αγωνία, “It’s him! It’s the Sandman Claire! I saw him! He killed my father and now he’s come for me!” η κιθάρα
μπλέκεται με την ένταση της κατατρομαγμένης φωνής, το βιολί, η ηρεμία, η
σκοτεινή αργή μελωδία που πλαισιώνουν το πρώτο τραγούδι της ανάμνησης είναι
φαινομενικά. Ο Sandman σαν μόνιμος εφιάλτης, με τη μεταλλική ανατριχιαστική φωνή
του πρέπει να θυμίζει –όπως και σε όλο το έργο- το απαράβατο των νόμων του. Η
φωνή της λογικής καθυσηχάζει, μα στην επόμενη σκηνή, επιβεβαιώνεται ότι ο Sandman είναι η απόλυτη διαβολική παρουσία,
που είτε ξεκίνησε από θρύλος και το μυαλό του έδωσε σάρκα και οστά, είτε η
ύπαρξή του έγινε εμμονή, κατατρώει τις τελευταίες αντιστάσεις του Nate. Το ερωτικό ποίημα του τελευταίου γράφεται
σαν σκοτεινή απειλή.

Οι εικόνες δημιουργούνται
τόσο αβίαστα, που ήδη μέσα απ’την παρανοϊκή συγγραφή, μπορεί να σκέφτεται την
παρουσίασή του. Η απλότητα των προσώπων, η αγωνία της φωνής μαζί με τον
κυρίαρχο ρόλο της ηλεκτρικής κιθάρας, των πλήκτρων, των εγχόρδων και των
αμέτρητων ανατριχιαστικών ήχων από φωνές, εφέ και κρουστά, είναι όλα μαζί τα
πάντα. Οι σκηνές προχωρούν, η Olympia με την αγνή μελαγχολία της ύπαρξής
της θολώνει ακόμα περισσότερο τα μάτια του Nate... Τα μάτια που τελικά τα είχε
χάσει τη νύχτα που πέθανε ο πατέρας του, και έγιναν για μια νύχτα τροφή για τα
παιδιά τέρατα του πιο τρομερού εφιάλτη του. “Starving children raise emotions like rain
raises weeds”.

Οι χαρακτήρες
εκμηδενίζονται, τα συναισθήματα του Nate είναι η θύελλα που στο τέλος ξεσπά
και τελικά σβήνει μόνο και μόνο γιατί περιορίζεται απ’το θνητό σώμα του. Και
ίσως είχε δει αυτήν την κατάληξη κοιτάζοντας βαθειά στα μάτια του Sandman όταν τον αντίκρυσε με φρίκη για
πρώτη φορά... Αλλά τα χρόνια της φοβίας του ήταν απλά η ζωή που του έδωσε ο Sandman από εκείνη τη στιγμή, χωρίς κανένας
να μπορεί να την αλλάξει...

Όταν
τελείωσε, κοίταξε γύρω του το σωρό από το έργο. Με ηρεμία που ήξερε πως δε θα
κρατούσε, τα έβαλε όλα σ’ενα φάκελο και τα ακούμπησε στο παράθυρο. Στην άβολη
γωνία, όλα γύρω έμοιαζαν το ίδιο ξαναμμένα μ’αυτόν, σαν να γνώριζαν ότι αυτό θα
συνέβαινε. Λίγο πριν τον πάρει ο ύπνος, κατά τα μεσάνυχτα άκουσε αμυδρά κάτι
σαν βήματα, snap, snap, snap...

The Voice of
Midnight: Oh, did you hear that sound,
boys? That’s the sound of the Sandman!

 

Rating: 9 / 10
Βαγγέλης Γιαννακόπουλος
 

 

comments & discussion