"Δεν μπορώ να ακούω τους παλιούς μου δίσκους. Μόλις τελειώσω με αυτούς είναι σαν ένα πτώμα. Τίποτα δεν μένει..". Τι θα μπορούσα να ρωτήσω τον Michael Gira των Swans, έναν Καλλιτέχνη που περισσότερο από τριάντα χρόνια υπηρετεί πιστά τους κανόνες που ο ίδιος έθεσε για την Ζωή και την Δημιουργία, σε μια μόλις λίγων λεπτών συνομιλία μέσω Skype? Το ίδιο σκεφτόμουν μέχρι και την τελευταία στιγμή, όταν περίμενα να εμφανιστεί το χαρακτηριστικό καπέλο του στην οθόνη μου. Αντί αυτού, όμως, μια άλλη γνώριμη φυσιογνωμία εμφανίστηκε μπροστά στα μάτια μου σαν από μηχανής θεός και μου σφύριξε την πρώτη ερώτηση για να πάρω μπρος...

 

 

Βλέπω τον Samuel Beckett στο avatar σου. Έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία αυτή η επιλογή σου?

Michael Gira: Όχι, απλώς μου άρεσε η φωτογραφία του. Μακάρι να είχα ένα τέτοιο πρόσωπο.

Διάβαζες συγγραφείς όπως ο Marquis de Sade, ο James Joyce και ο Jean Paul Sartre όταν ήσουν νέος..

Michael Gira: Ναι, τα διάβαζα αυτά.. Δεν έχω διαβάσει Sade περίπου.. 10 ή 15 χρόνια, είναι πολύ προβληματικός φυσικά. Ένα πράγμα που μου άρεσε σε αυτόν ήταν η επιμονή του να γίνεται η ζωή πράξη της φαντασίας του και ότι ήταν απόλυτα ελεύθερος, φαντάζομαι. Ένα ελεύθερο πλάσμα κατά κάποιον συγκεκριμένο τρόπο. Φυσικά ήταν φυλακισμένος στο τέλος της ζωής του, αλλά η άρνηση του να αποδεχτεί όρια στην φαντασία του μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα. Βέβαια, δεν σκεφτόταν και πολύ τους άλλους ανθρώπους, σωστά?

Σωστά.. Επηρέασε καθόλου αυτό τον τρόπο που εσύ βλέπεις την ανθρωπότητα?

Michael Gira: Όχι, σε καμία περίπτωση.

Και εσύ όταν ήσουν νέος βρέθηκες φυλακισμένος στο Ισραήλ και στο Άμστερνταμ και γενικώς κατά την εφηβεία σου και τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής σου τα πράγματα δεν ήταν καθόλου μα καθόλου εύκολα. Ο τρόπος που εξελίχθηκε η ζωή σου αντιστάθμισε όλες αυτές τις δυσκολίες του παρελθόντος?

Michael Gira: Χμ, δεν ξέρω. Η ζωή είναι πάντα δύσκολη, δεν είναι? Αλλά κάποιος προσπαθεί να βρει την χαρά όπου μπορεί και προκειμένου να συναντήσει τα σημαντικά πράγματα πρέπει να προσπαθεί να κάνει καλή δουλειά. Το μόνο πράγμα που έμαθα από αυτές τις εμπειρίες, από το να είμαι φυλακισμένος εννοώ, είναι ο απολύτως κατεπείγων χαρακτήρας του χρόνου. Γιατί όταν είσαι σε ένα δωμάτιο χωρίς παράθυρα και χωρίς πληροφόρηση και χωρίς ερεθίσματα, συνειδητοποιείς πολύ καλά ότι ο χρόνος σέρνεται. Για μένα είναι επείγουσα η ανάγκη αξιοποίησης του χρόνου που έχουμε όσο είμαστε στην γη με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο. Είναι πολύ λίγος ο χρόνος και αυτός είναι το μόνο που έχουμε στην πραγματικότητα.

 

Έχεις πει ότι η σκοτεινή πτυχή της μουσικής σας έχει λάβει αρκετά υπερβολικές διαστάσεις. Νιώθεις πως έχεις πετύχει την επιθυμητή αντίθεση μεταξύ του φωτός και του σκοταδιού στον ήχο σας?

Michael Gira: Δεν το βλέπω έτσι. Δεν σκέφτομαι καν για το φως και το σκοτάδι. Απλώς ακολουθώ τον ήχο και το περιεχόμενο του, τον ήχο και τη επίδραση που έχει τόσο σε εμάς όσο και στο κοινό όταν τον παίζουμε για παράδειγμα. Έχει το δικό του περιεχόμενο, δεν προορίζεται για να μεταφέρει κάποιο μήνυμα, από μόνος του είναι μήνυμα.

Είναι όπως... Αν σκεφτείς τα γλυπτά του καλλιτέχνη Richard Serra για παράδειγμα.. Είναι μεγάλα φύλλα ατσαλιού, τεράστια φύλλα ατσαλιού σχηματισμένα σε μια γεωμετρική ή καμιά φορά σπειροειδή μορφή και περπατάς μέσα σε αυτά τα περιβάλλοντα που δημιουργεί. Είναι ένα πολύ βιωματικό πράγμα, δεν είναι ένας πίνακας για κάτι, είναι το να βιώνεις την στιγμή. Θα έλεγα ότι υπάρχει μια ομοιότητα με αυτό.

 

Τώρα που μιλάμε για Τέχνη, τι ήταν αυτό που ενέπνευσε τον Simon Henwood να χρησιμοποιήσει τα δόντια σου σε αυτό το πλάσμα του εξωφύλλου που μοιάζει με λύκο?

Michael Gira: Α, είναι η διεστραμμένη αίσθηση του χιούμορ του. Είναι μάλλον ο καλύτερος μου φίλος. Είδα αυτόν τον πίνακα στο σπίτι του, δεν ήταν ολοκληρωμένος ακόμη, ήταν ένα σκίτσο, και του ζήτησα να τον τελειώσει και αυτός έβαλε τα δόντια μου. Νομίζω πως απλώς ήταν μια πλάκα προς εμένα.

Πώς αντέδρασες όταν το είδες?

Michael Gira: Μου άρεσε πάρα πολύ και του ζήτησα να κάνει περισσότερους. Ήθελα να δημιουργήσω έναν μικρό κόσμο μαζί με τους άλλους πίνακες που ζωγράφισε έστω για μια στιγμή, γι'αυτό του το ζήτησα. Δεν ξέρω ακριβώς τον συσχετισμό μεταξύ των εικόνων και της μουσικής, αλλά ίσως μου αρέσει έτσι.

Υπάρχει κάποια σχέση με το artwork του ντεμπούτου σας Filth?

Michael Gira: Υποθέτω πως αυτή είναι άλλη μια παραπομπή που έκανε ο Simon.

Αλλά εκείνα δεν ήταν τα δόντια σου!

Michael Gira: Όχι! (γελάει). Μια φίλη δούλευε ως βοηθός οδοντιάτρου και ενώ μελετούσε, είδα κάποιες τέτοιες φωτογραφίες και αμέσως σκέφτηκα ότι θα γινόντουσαν μια εξαιρετική εικόνα για το εξώφυλλο ενός δίσκου.

Υπάρχει μια εμφανής αντίθεση στο τελευταίο σας άλμπουμ. Οι συνθέσεις κρατούν περισσότερο σε σχέση με το παρελθόν, αλλά οι στίχοι είναι πιο περιορισμένοι. Εκ προθέσεως ή απλώς προέκυψε?

Michael Gira: Αυτό είναι το αποτέλεσμα του να ξεμένεις από πράγματα να πεις (γελάει). Στην πραγματικότητα μόλις έγραψα κάποια τραγούδια με πολλούς στίχους που θα συμπεριληφθούν στο επόμενο άλμπουμ. Όταν η μουσική φτάνει αυτού του τύπου την μεγαλοπρέπεια και όταν καταλήγει σε ένα συντριπτικό κύμα ήχου, το να τραγουδάει ένας τραγουδιστής πολλούς στίχους, οι οποίοι ίσως έχουν αφηγηματική ιδιότητα , νομίζω πως θα έκανε τον ήχο μικροπρεπή. Και πιστεύω ότι είναι σημαντικό οι στίχοι να πληρούν τις προϋποθέσεις του ήχου. Δεν θα ήθελα να μπω στην μέση των συναισθημάτων της μουσικής με πολύ αφηγηματικό περιεχόμενο. Υπάρχουν κάποια τραγούδια στον δίσκο με πολλούς στίχους, αυτά που γράφτηκαν σε ακουστική κιθάρα, τα οποία είναι καταλληλότερα για αυτού του είδους τους στίχους.

Ποιο ήταν το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των υπόλοιπων μελών της μπάντας που σε οδήγησε στην απόφαση να συνεργαστείς μαζί τους?

Michael Gira: Είναι άνθρωποι που μου αρέσουν (γελάει). Όλοι τους έχουν την ικανότητα να εκφράζουν τους εαυτούς τους μουσικά, καθώς και την επιδεξιότητα, αλλά νομίζω ότι είναι εξίσου σημαντικό για μένα ποιοι είναι, επειδή, ξέρεις, περνάμε πολύ χρόνο μαζί. Επίσης είναι σημαντικό για μένα να νιώθω ότι έχουν έναν συγκεκριμένο, πώς να το πω,  ζήλο, που να υποδεικνύει ότι θα έφταναν στα απαραίτητα άκρα για να πετύχουμε αυτές τις κορυφαίες εμπειρίες που θέλουμε. Οπότε αυτό είναι πολύ σημαντικό. Δεν είναι session μουσικοί. Κατευθύνω την μουσική των Swans και στις περισσότερες περιπτώσεις την γράφω, αν και εκείνοι συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό, αλλά είναι σημαντικό να μπορώ να τους οραματιστώ να ρίχνουν ολοκληρωτικά τα κορμιά και τις ψυχές τους στους ήχους όταν βρισκόμαστε πάνω στην σκηνή. Γιατί δεν είναι απλά έξι άνθρωποι εκεί πάνω που "απαγγέλουν τα τραγούδια από τον δίσκο ή κάτι τέτοιο, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα βίωμα.

Τους αποκαλείς "Stellar Men". Τι σημαίνει αυτό για σένα?

Michael Gira: Άνθρωποι που πρέπει να χαίρουν μεγάλης εκτίμησης.

Και τι σχέση έχει το ταντρικό σεξ με την μουσική σας?

Michael Gira: Νομίζω πως μοιάζουν πάρα πολύ. Πρόκειται για την ταυτόχρονη διαδικασία της ανακάλυψης και της απώλειας, για την έκσταση, αλλά όχι απαραιτήτως την απελευθέρωση. Έτσι πιστεύω πως υπάρχει μια στενή αναλογία μεταξύ τους. Επίσης υπάρχει αρκετή ομοιότητα με τον σκοπό του διαλογισμού.

Πώς καταλαβαίνεις την σωστή στιγμή της απελευθέρωσης όλης αυτής της ενέργειας?

Michael Gira: Ελπίζω ότι δεν θα απελευθερωθεί ποτέ!

 

"Your childhood is over". Μπορείς να σκεφτείς προστατευτικά μέτρα εναντίον της τρέλας?

Michael Gira: Όχι, απλώς προσπαθώ να είμαι αυθεντικός. Νομίζω πως το μόνο πράγμα που μπορεί να κάνει ένα ανθρώπινο ον είναι να επιδιώκει την αυθεντικότητα του.

Ποιο πιστεύεις ότι θα ήταν το όραμα ενός Μάντη για την καταρρέουσα μουσική βιομηχανία?

Michael Gira: Βρήκα έναν τρόπο με την δισκογραφική εταιρεία μου να επιβιώνω και αυτό είναι το μόνο που ξέρω πραγματικά... Δεν είμαι ο αρμόδιος να μιλήσω για την μουσική βιομηχανία, για την ακρίβεια δεν με ενδιαφέρει καθόλου τι κάνει. Ξεκίνησα την δική μου εταιρεία για να μπορώ να είμαι εντελώς διαχωρισμένος από αυτήν.

 

Το "The Seer" σίγουρα δεν ήταν το μόνο άλμπουμ που άξιζε τόσο θετική αποδοχή από τα μουσικά media. Τι άλλαξε αυτήν την φορά?

Michael Gira: Δεν ξέρω.. Ίσως η στιγμή ήταν σωστή. Πραγματικά δεν μπορώ να προβλέπω τέτοια πράγματα. Αν ξεκινούσα να σκέφτομαι με αυτόν τον τρόπο θα παγιδευόμουν σε ένα μικρό κουτί και δεν θα μπορούσα να κουνηθώ, δεν θα μπορούσα να πάω μπροστά. Με ενδιαφέρει περισσότερο η μουσική που δουλεύουμε αυτήν την στιγμή, δεν θέλω να σκέφτομαι για την επιτυχία ή την αποτυχία, θέλω να σκέφτομαι την μουσική.

Όπως είπες, προσπαθείς να είσαι αυθεντικός..

Michael Gira: Ναι, εννοώ ότι δεν μοιάζει σωστό αν δεν είσαι, οπότε.. Δεν πρόκειται να χαραμίσω την ζωή μου κάνοντας μια δουλειά που δεν νιώθω ότι είναι επείγουσα και αναγκαία μόνο και μόνο για να την κάνω.

Ωστόσο αυτή η αποδοχή έφερε και νέους φανς. Ποιο άλμπουμ από την δισκογραφία σας θα τους πρότεινες να ακούσουν?

Michael Gira: Κανένα. Μισώ την μουσική (γελάει). Δεν μπορώ να πω, αλήθεια δεν μπορώ να τους ακούω, επειδή μόλις τελειώσω με αυτούς είναι σαν ένα πτώμα απλώς, τίποτα δεν μένει. Με ενδιαφέρει περισσότερο η διαδικασία και το να βρίσκομαι μέσα σε αυτήν και να συνεισφέρω στο να δημιουργείται κάτι εκείνη την στιγμή. Για αυτό και ποτέ δεν βλέπω τα τραγούδια ως ολοκληρωμένα, γιατί στην πραγματικότητα αυτό που ακούς στο άλμπουμ είναι ένα τεχνούργημα του πού βρισκόντουσαν εκείνη την δεδομένη στιγμή. Αν μας δεις ζωντανά, θα καταλάβεις πως τα τραγούδια από το Seer για παράδειγμα είναι εντελώς διαφορετικά από αυτά που ήταν στο άλμπουμ και ήταν διαφορετικά πριν ηχογραφηθούν. Είναι απλώς το πού βρίσκονταν εκείνη την στιγμή.

Μιας και μιλάμε για την δημοτικότητα του Seer, θα ήθελα να σε ενημερώσω ότι ψηφίστηκε ως το καλύτερο άλμπουμ του 2012 από τους αναγνώστες μας..

Michael Gira: (με διακόπτει) Α, ευχαρίστησε τον καθένα εκ μέρους μου σε παρακαλώ..

..νικώντας τους Dead Can Dance με μόλις μια ψήφο διαφορά.

Michael Gira: (γελάει)

Και οι δυο προέρχεστε από τις αρχές των 80s. Εκείνοι «αναστήθηκαν», εσείς ανασυσταθήκατε. Εκτός από αυτό, βρίσκεις καμιά άλλη ομοιότητα μεταξύ σας?

Michael Gira: Όχι, σε καμία περίπτωση. Πιστεύω ότι εκείνη έχει όμορφη φωνή. Αυτό είναι το μόνο που μπορώ να πω για εκείνους.

Όσον αφορά την πνευματικότητα ίσως?

Michael Gira: Δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους τους. Δεν είναι χριστιανή αυτή?

Δεν έχω ιδέα..

Michael Gira: Ας ελπίσουμε ότι είναι σατανίστρια. Πλάκα κάνω. Πάντως, με ρωτούν για την πνευματική πτυχή της μουσικής μου και δεν ξέρω τι να πω, εκτός από το ότι η μόνη πνευματική πρακτική που ασκώ στην ζωή μου είναι η μουσική μου.

Αφού έχει όμορφη φωνή, θα πρότεινες στην Lisa Gerrard να συμμετάσχει μελλοντικά σε κάποιον δίσκο σας?

Michael Gira: Δεν ξέρω, μου φαίνεται καλή ιδέα. Έχω συνηθίσει να σκέφτομαι για άλλους τραγουδιστές αφού τα τραγούδια αρχίζουν να αποκτούν σχήμα και αφού αρχίσω να δουλεύω σε έναν δίσκο. Γιατί σε εκείνο το σημείο είμαι ο καλλιτέχνης μεν, αλλά είμαι και ο παραγωγός και πρέπει να κάνω πίσω και να είμαι αντικειμενικός. Για αυτό δεν επέλεξα να χρησιμοποιήσω την δική μου φωνή στο "Song for a Warrior", επειδή κατάλαβα πως ήταν λάθος. Οπότε ποιος ξέρει τι θα γίνει στο επόμενο άλμπουμ.

Το οποίο "Song for a Warrior" το έγραψες για την κόρη σου, αν δεν κάνω λάθος, και προτίμησες την φωνή της Karen O για τον λόγο που μόλις ανέφερες. Της άρεσε τελικά της κόρης σου?

Michael Gira: Δεν το πιάνει ακόμα, είναι πολύ μικρή. Τα παιδιά μου είναι εξίμισι και δυόμισι χρονών.

Θα ήθελες κάποια στιγμή να ακούνε Swans?

Michael Gira: Αν θέλουν, φυσικά, θα ήταν ωραίο. Θέλω να πω ότι αυτό είναι ποιος είμαι, έτσι δεν είναι? Είναι η ιστορία μου. Υποθέτω ότι όταν έχω φύγει, θέλω σίγουρα να μας ακούν. Επειδή θέλω να ξέρουν ποιος είμαι. Ήμουν (γελάει).

 

Οι άνθρωποι χαρακτηρίζουν τους Swans ως την πιο θορυβώδη μπάντα στον κόσμο.

Michael Gira: (με διακόπτει) Αυτό είναι ηλίθιο

Ναι, αλλά δεδομένου ότι ο Τύπος πριν λίγα χρόνια βάφτισε και μια νέα τότε μπάντα, τους A Place to Bury Strangers, ως την πιο θορυβώδη της Νέας Υόρκης, νιώθω την ανάγκη να ρωτήσω. Τι συμβαίνει σε αυτήν την πόλη και υπάρχει αυτή η ανάγκη να παίζετε τόσο δυνατά?

Michael Gira: Χμ, δεν ξέρω, δεν ζω πια στην Νέα Υόρκη, αλλά 100 μίλια βόρεια της. Αλλά για μένα η ένταση δεν έχει σημασία ως ένα επίτευγμα αρρενωπότητας ή κάτι τέτοιο. Είναι απλά μια προσπάθεια δημιουργίας ένα περιβάλλοντος, ενός κόσμου που σε υποτάσσει ολοκληρωτικά, μέσα στο οποίο μπορείς να ζήσεις. Και αν η μουσική ήταν πιο χαμηλά, δεν θα είχε την ίδια επίδραση. Οι κιθάρες δεν θα ηχούσαν το ίδιο, δεν θα ένιωθες το μπάσο στο στομάχι σου όπως γίνεται στα live και φαντάζομαι είναι κάτι που μεγαλώνοντας εθίστηκα σε αυτό. Είναι αυτή η πνευματική αίσθηση που δημιουργεί μέσα μου.. Μπορεί να είναι μια εγωιστική επιδίωξη, αλλά αυτό είναι για το οποίο εγώ λαχταρώ.

Υπάρχουν νέα γκρουπ που βρίσκεις ενδιαφέροντα?

Michael Gira: Μου αρέσει αυτή η μπάντα, οι Led Zeppelin (γελάμε και οι δυο). Η κοπέλα μου καμιά φορά τους βάζει να παίζουν και δεν τους είχα ακούσει από τότε που ήμουν παιδί. Για μένα είναι φανταστικοί. Ξέρεις, όχι όλα, αλλά είναι τόσο γεμάτοι δύναμη και αμεταμέλητοι που σε απορροφούν εντελώς. Και το παίξιμο της κιθάρας του Jimmy Page είναι τόσο όμορφο. Σαν να τραγουδάει μια γυναίκα, δεν είναι σαν ένας κιθαρίστας που επιδεικνύει γρήγορο παίξιμο, είναι πολύ λυρικό και όμορφο. 

Σχετικά με το επερχόμενο live σας στην Αθήνα. Σε τι θα διαφέρει από εκείνο που πραγματοποιήθηκε δυο χρόνια πριν?

Michael Gira: Το σόου που θα παίξουμε αυτήν την φορά θα απαρτίζεται κυρίως από νέο υλικό, μουσική που δεν έχει ηχογραφηθεί και ακόμα επεξεργαζόμαστε. Θα παίξουμε ένα τραγούδι από το The Seer, το ομώνυμο, αλλά όλα τα άλλα θα είναι καινούρια. Εκτός από ένα παλιό κομμάτι των Swans, επίσης, που λέγεται Coward. Αλλά όλα τα υπόλοιπα θα είναι νέο υλικό πάνω στο οποίο δουλεύουμε. Πιστεύω πως είναι σημαντικό να πηγαίνουμε μπροστά και να βρισκόμαστε πάντα σε μια άβολη θέση. Δεν ενδιαφέρομαι στο να βγαίνω και να διαφημίζω έναν δίσκο, με ενδιαφέρει το τι συμβαίνει τώρα, αυτήν την στιγμή.

Θα απαιτήσεις να είναι κλειστό το air condition?

Michael Gira: Ο μόνος λόγος που το κάνω αυτό είναι επειδή αν οι ανεμιστήρες του βρίσκονται πάνω από την σκηνή και φυσούν προς εμένα μού στεγνώνουν την φωνή αμέσως, χάνω την φωνή μου. Αλλά μου αρέσει κιόλας όταν κάνει ζέστη, αν και όταν παρακάνει ζέστη λιποθυμάω, γιατί είναι σαν μια επιπρόσθετη πτυχή αυτού του περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε όταν παίζουμε την μουσική μας. Το διαφοροποιεί από ένα κανονικό live.

Προβλέπονται πολλές λιποθυμίες αν το κλείσετε. Ξέρεις, φαντάζομαι, ότι τον Μάη στην Ελλάδα έχει πολύ ζέστη.

Michael Gira: Ok, σου υπόσχομαι ότι δεν θα το κάνουμε αυτό.