Υπό άλλες συνθήκες - που παραπέμπουν σε προηγούμενα χρόνια -  μία νέα κυκλοφορία από τους τέσσερις Ιρλανδούς που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους σε δύο (τουλάχιστον) μουσικές δεκαετίες θα αποτελούσε είδηση πρώτης γραμμής. Θα είχε δημιουργηθεί μία σχετική προσμονή, τεχνηέντως καλλιεργημένη από τον mainstream και μη μουσικό τύπο, που θα την ακολουθούσαν ατελείωτες κουβέντες σχετικά με το ύφος της κυκλοφορίας, το πού τοποθετείται στη μακρά και σημαντική λίστα των άλλων δίσκων και φυσικά, το τι σημαίνει για το μέλλον της μπάντας. Αντί αυτού; Μόνο μία αιφνίδια (για τους περισσότερους τουλάχιστον) ανακοίνωση ότι το νέο, δέκατο τρίτο στουντιακό πόνημα των U2 διατίθεται ηλεκτρονικά και δωρεάν από την πλατφόρμα του iTunes, κάτι που πρώτη φορά επιχειρούν στην καριέρα τους. Κάποια σκόρπια σχόλια που τους επαινούσαν για την “γενναία” τους απόφαση, αν και προφανώς δεν ήταν ούτε κατά διάνοια το πρώτο από τα μεγάλα συγκροτήματα που σκέφτηκαν κάτι τέτοιο.  Και μετά, ένας σκασμός από σχόλια, παράπονα κριτική και διαδικτυακό τρολάρισμα από όσους προσπαθούσαν να σβήσουν το Songs of Innocence από τη μουσική τους βιβλιοθήκη και δε μπορούσαν, παράπονα που ανάγκασαν τη μαμά Apple να κυκλοφορήσει ειδικό application του τύπου “Βγάλε τον Bono από τη βιβλιοθήκη σου”. Περίεργα πράγματα...

Θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η αναζήτηση απάντησης στην ερώτηση “γιατί τώρα;”. Τόσον καιρό πήρε στο συγκρότημα να καταλάβει ότι ο κόσμος μπορεί να κατεβάσει τζάμπα από παντού το άλμπουμ τους; Χλωμό. Μήπως είναι τόσο χαμηλές οι προσδοκίες πωλήσεων; Επίσης χλωμό - ποτέ δεν έπαψαν οι U2 να αποτελούν μία πρώτης γραμμής μπάντα, τόσο μουσικά όσο και εμπορικά μιλώντας. Μήπως θέλουν να προσθέσουν μερικές ακόμα ένδοξες σελίδες στο ατελείωτο κεφάλαιο της υστεροφημίας τους, το οποίο επιμελώς γράφουν εδώ και μία 15ετία; Πιθανόν. Μήπως είναι ένα ωραίο κόλπο που θα τους δώσει την απαραίτητη δημοσιότητα και προβολή χωρίς να χρειαστεί να εστιάσει κανείς στην “πολυφορεμένη” persona του Bono ως σωτήρα της ανθρωπότητας ή (πολύ περισσότερο) στη σχετική αξία των Ιρλανδών στο σύγχρονο μουσικό χρηματιστήριο; Πολύ φοβάμαι πως ναι.

Οι U2 είναι αρκετά έξυπνοι ώστε να καταλάβουν ότι το brand name τους έχει μία μάλλον φθίνουσα πορεία στο χρόνο. Η προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν την πολυπόθητη υστεροφημία ξεκίνησε κάπως πρώιμα, με το All That You Can’t Leave Behind του 2000 να αποτελεί τον εμπορικά επιτυχημένο και πολιτικά ορθό διάδοχο του διφορούμενου αλλά εξαιρετικά ενδιαφέροντος Pop. Από εκεί και πέρα, ακολούθησαν άλλες δύο κυκλοφορίες οι οποίες, χωρίς να έχουν κάτι το ιδιαίτερα μεμπτό, αφαίρεσαν πλήρως τον χαρακτήρα της περιπέτειας και του απρόβλεπτου από τη μπάντα, η οποία λείανε απότομα τις γωνίες της και ξεκίνησε να φλερτάρει επικίνδυνα με τον δεινοσαυρισμό. Πλέον, ο Bono και η παρέα του κατάλαβαν ότι ούτε οι μεγάλες συναυλίες - υπερπαραγωγές είναι κάτι που μπορούν να υποστηρίξουν και γι’ αυτό η περιοδεία για το Songs of Innocence θα στηριχθεί σε live που θα γίνουν σε μικρούς, πιο ζεστούς χώρους. Ίσως να πλησιάζει ο καιρός που θα κυκλοφορήσουν ένα πλήρως ακουστικό άλμπουμ - να κάτι που δεν έχουν δοκιμάσει ακόμα. Σίγουρα όμως απομακρύνονται ολοένα και περισσότερο από το συγκρότημα εκείνο που πριν 23 χρόνια κυκλοφόρησε ένα Achtung Baby και έδειχνε να πάλλεται από ζωντάνια και δημιουργικότητα. Πιθανόν αυτή μετριοφροσύνη και οι χαμηλοί τόνοι που συνοδεύουν το τελευταίο τους πόνημα να δείχνουν ότι και οι ίδιοι οι U2 πλέον βλέπουν την τελική γραμμή της καριέρας τους στον ορίζοντα. Και δείχνουν να θέλουν να διασχίσουν αυτή τη γραμμή με τρόπο όσο πιο λιτό, απέριττο και αξιοπρεπή γίνεται, χωρίς τυμπανοκρουσίες και πυροτεχνήματα. Χάνοντας όμως έτσι και ένα σημαντικό στοιχείο της ίδιας τους της ταυτότητας...

Και δεν είναι ότι το Songs of Innocence είναι κανένα κακό άλμπουμ. Ίσα ίσα που θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι σε αρκετά σημεία είναι καλύτερο από το No Line in the Horizon που διαδέχεται. Η εισαγωγική τεράδα μάλιστα (The Miracle, Every Breaking Wave, California, Song for Someone) είναι απροσδόκητα δυνατή, μεστή και μελωδική και πετυχαίνει να δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες που δυστυχώς μένουν μετέωρες στην πορεία του δίσκου, όπου γίνεται εμφανής η ένδεια σε ιδέες και η αγωνία τους να μην ξεφύγουν από τα πεπατημένα. Εν πολλοίς για το συνολικά φτωχό αποτέλεσμα ευθύνεται ο περιορισμένος ρόλο που έχει ο κιθαρίστας τους στα περισσότερα κομμάτια. Η συνεισφορά του The Edge στον ήχο της μπάντας υπήρξε διαχρονικά ανεκτίμητη αφού με το μεστό, οικονομικό και χαρακτηριστικό του παίξιμο αποτελούσε την “κόλλα” που κρατούσε όλα τα κομμάτια ενωμένα. Περιορισμένος τώρα σε σχεδόν διεκπεραιωτικό ρόλο, με εκμηδενισμένα τα περιθώρια αυτοσχεδιασμού, καταδικάζει το Songs of Innocence να ακούγεται μονοδιάστατο, προβλέψιμο και να δίνει την αίσθηση ενός δίσκου που πολύ γρήγορα θα ξεχαστεί. Και προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι η χρησιμοποίηση ενός φρέσκου ονόματος (Danger Mouse) στο ρόλο του παραγωγού δεν προσέδωσε κάτι το ιδιαίτερο στον ήχο αλλά, αντίθετα, τον κράτησε μάλλον “αγκυλωμένο” με τις άτολμες επιλογές του. Αξιοσημείωτη εξαίρεση αποτελεί το Raised by Wolves, ένα track που φέρνει με γλυκό τρόπο την αίσθηση την πρώτων τριών δίσκων στο σήμερα και πετυχαίνει να ακούγεται ταυτόχρονα νοσταλγικό αλλά και επίκαιρο. Εύλογα αναρωτιέται κανείς, λοιπόν, πόσο διαφορετικό θα ήταν το τελικό αποτέλεσμα αν η μηχανή τους δούλευε στην πλήρη δυναμική της και όχι σε ένα απλό energy saving mode.

Οι U2, επιλέγοντας εδώ και τόσα χρόνια να κινούνται σε ασφαλή μονοπάτια, κατάφεραν να χάσουν το δρόμο που τους οδήγησε κατά το παρελθόν στις μεγάλες επιτυχίες και την παγκόσμια αναγνώριση. Διατήρησαν μεν μία συνέχεια στο ύφος τους και θα έλεγε κανείς ότι υπήρξαν και συνεπείς απέναντι στην ιστορία τους και τους οπαδούς τους. Όσο όμως παραμένουν άχρωμοι και άγευστοι, τόσο η προσμονή για επόμενες κυκλοφορίες τους θα μικραίνει. Το follow-up υποτίθεται θα λέγεται Songs of Experience και θα έχει σαφή ηλεκτρονικό προσανατολισμό και παραγωγό τον David Guetta και... και... και... Λέτε; Προσωπικά, έχω τις αμφιβολίες μου.

Rating: 6,9 / 10

Κωνσταντίνος Γούλας