Η λεπτή αίσθηση χιούμορ που έχουν οι Einsturzende Neubauten δεν τους επιτρέπει να κυκλοφορήσουν το πρώτο ‘greatest hits’ σε συσκευασία ας πούμε εργαλειοθήκης, όπου μέσα δεν θα έχει φυσικά κάποιο cd, αλλά εργαλεία, σιδερένια κουτάκια, αλουμινόχαρτα, τούβλα,σωληνάκια και ο,τι άλλο έχουν βασανίσει για να φτιάξουν τη μουσική τους όλα αυτά τα χρόνια. Κατέληξαν σε ένα σύνολο κομματιών, του έδωσαν αυτόν τον ξένο προς αυτά τίτλο και ευτυχώς για εμάς, τα έφεραν να μας τα παρουσιάσουν ζωντανά. Η λεπτή αίσθηση του χιούμορ τους επίσης, δεν τους επέτρεψε να τα ξεχωρίσουν από όποιο κομμάτι δεν ακούστηκε, στολίζοντάς τα με αναδρομές και ιστορικές λεπτομέρειες. Ήταν μια ‘κανονική’ συναυλία της σπουδαίας παρέας του Blixa Bargeld. Όπου διαπίστωνες μέσα σε όλα, ότι τελικά κάθε φορά που μας έχουν επισκεφθεί, πάντα υπήρχε κάτι επετειακό, πάντα τα κομμάτια τους ξεδιπλώνονται και καταλήγουν σαν αποχαιρετιστήρια, γίνονται μια μικρή μοναδική ιστορία που ζήσαμε και τελείωσε, όποιο greatest hits και αν παρουσίαζαν.

Η αφορμή λοιπόν δεν είχε σημασία, δεν ήταν λίγος ο καιρός από την τελευταία τους εμφάνιση το 2010. Το concept του Lament που μεσολάβησε ήταν μια πολύ ιδιαίτερη πρόκληση, που καταλαβαίνει κανείς διαβάζοντας σχόλια όσων παρακολούθησαν live παρουσίασή του, ότι οι Neubauten κατάφεραν και ξεσήκωσαν μια πολύ ξεχωριστή καλλιτεχνική οπτική σε ένα ιστορικό γεγονός. Τόσο που η υπόθεση του να βάζεις το δίσκο του Lament σπίτι σου να τον ακούσεις, είναι λίγο χαμένη από την αρχή. Το background του concept ήταν συγκεκριμένο και μακρινό, ο ήχος του album δεν ταίριαζε με τις τελευταίες θαυμάσιες κυκλοφορίες τους. Ούτε αυτό είχε ιδιαίτερη σημασία βέβαια, μπροστά στην είδηση της συναυλίας τους. Ο κόσμος που τους ακολουθεί ήταν παρών, περιεργαζόταν από νωρίς στο χώρο τα ιδιόμορφα σιωπηλά προς το παρόν μουσικά όργανα που ήταν ήδη στημένα στη σκηνή. Όλος αυτός ο περίεργος μουσικός εξοπλισμός, που εφευρίσκεται, χρησιμοποιείται και εξελίσσεται εδώ και δεκαετίες από τα μέλη του συγκροτήματος, όσο κι αν εντυπωσιάζει δεν παίρνει ποτέ μεγαλύτερο ρόλο από αυτόν του μέσου, του να εκφραστούν όπως πρέπει ιδέες, βίαιες, και ρομαντικές. Το να ανθίζει μια τέτοια μαζί με το μέσο που αυτή θα ακουστεί, και αυτή η διαδικασία να αναγεννάται μπροστά σου ζωντανα, είναι ίσως το σπουδαιότερο ψυχικό χάρισμα μιας συναυλίας των πρωτοποριακών βερολινέζων.

Το The Garden έχει την τιμή να έχει ξεκινήσει κι άλλες υπέροχες βραδιές της ζωής μας, η αυστηρή λογοτεχνική του επανάληψη και η μουσική που ακούγεται σαν soundtrack των στίχων, έφερε τους μουσικούς στη σκηνή. Από την αρχή υπήρχε ένας απόλυτος σεβασμός στη δύναμη του συγκροτήματος να δημιουργήσει με θόρυβο και σιωπή, ο κόσμος ήξερε που και πώς να αντιδράσει. Το Haus der Luge ήταν η απόλυτη ρυθμική θορυβώδης επίθεση που έμεινε βέβαια λίγο μετέωρη μιας και ο,τι ακολούθησε ήταν μια διαρκής ποιητική ακροβασία μεταξύ ησυχίας και στεγνού θορύβου, με κομμάτια από το Silence Is Sexy και μετά. Η αγχωτική κλιμάκωση του Unvollstadigkeit ήταν ίσως η πρώτη πραγματικά σπουδαία στιγμή της βραδιάς, ένα κομμάτι που μόνο στην αντισυμβατική ατμόσφαιρα μιας τέτοιας συναυλίας μπορεί να ανασάνει, να εξελιχθεί και να ξεσπάσει στον ήχο από τις πολλές σιδερένιες λάμες που έπεσαν από ψηλά στο πάτωμα της σκηνής. Όλοι οι μουσικοί αφιερωμένοι στο χώρο τους, ο Blixa Bargeld, αφηγητής και μαέστρος κάθε μικρής καταστροφής και της προετοιμασίας της, ο Alexander Hacke παραμονεύει με όλο του το σώμα να πιάσει –και να δημιουργήσει- κάθε υποψία ρυθμού στα κομμάτια. Των οποίων όλες αυτές οι λεπτές ανισορροπίες, ήταν αυτές που έκαναν εξαιρετικές τις κυκλοφορίες του συγκροτήματος τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Η αίσθηση ότι παρακολουθεί κανείς μια καλοσυγχρονισμένη ορχήστρα, φτιαγμένη από πολλά μικρά ηχητικά σημεία, ρυθμούς και ουρλιαχτά, που τοποθετούνται σε μια αδιανόητη λογική σειρά μπροστά σου εκείνη τη στιγμή.

Το Ein leichtes leises säuseln ακούστηκε εξαιρετικά στο ξεκίνημα του πρώτου encore με τον N.U. Unruh να τσαλακώνει ευλαβικά ένα αλουμινένιο ύφασμα, ο φοβερός ρυθμός του Interimsliebenden να δημιουργεί προσδοκίες για δυνατό κλείσιμο, που έγινε τελικά με το μαγευτικά σκοτεινό Total Eclipse of the Sun. Το Redukt ολοκλήρωσε δυνατά τελικά τη συναυλία, με τον Blixa να δίνει αυστηρά προστάγματα ξεσπάσματος στους μουσικούς του, τον κόσμο να συνειδητοποιεί πόσο αληθινό και τελικά ευγενικό στα αυτιά μπορεί να είναι και το πιο δυνατό χειροκρότημά του, τα μέλη των Einsturzende Neubauten να υποκλίνονται και να αποχωρούν.

Εντύπωση ότι κάτι αποχαιρετάς. Ίσως τη μουσική όπως τη βιώνει κανείς σε μια τέτοια συναυλία, μέχρι την επόμενη φορά - ας ελπίσουμε. Ένα αστείο περί greatest hits, μια σπουδαία αφορμή για να ξαναβρει κανείς ωραίες στιγμές στη λιγότερο θορυβώδη εποχή τους, κόσμος να κρέμεται σιωπηλός για ώρα από τις ρουφηξιές του τσιγάρου του ώριμου καλοντυμένου Blixa, ο πόλεμος μέσα σου όταν ξεσπάνε στη σκηνή αλλά δεν κουνιέσαι για να μη χάσεις τίποτα. Στιγμές που φοβάσαι λίγο παραπάνω μήπως δεν ξαναζήσεις.  

Βαγγέλης Γιαννακόπουλος

Photos: Παναγιώτης Δεδεψίδης