Όταν το παιδί ήμουν παιδί δεν είχα γνώμη για πολλά, δεν έιχα συνήθειες, ήμουν πρόσφορο έδαφος για περίεργους τύπους, ύποπτους υστερόβουλους δισκοπώλες να μου προμηθεύσουν μετα-αποκαλυπτικές folk ουσίες. Ήμουν μικρός, πειραματιζόμουν, μάθαινα τον κόσμο και ένας απ' τους τρόπους που μου φανερώθηκε ήταν μέσα από την παραγωγική γλυκύτητα του διεστραμμένου μυαλού ενός κάποιου David Tibet, αμφιλεγόμενου φανατικού κόπτη χριστιανού με πιθανές ναζιστικές καταβολές. Ναζί και θρήσκος δεν έγινα αν και τα συμπεράσματα σχετικά με την δύναμη των συμβόλων να σαγηνεύουν προς φρικαλεότητες ουκ ολίγες φορές τα βρήκα μπροστά μου. Και μου έμεινε πολύτιμη η γλυκύτητα του να αφαιρείς έναν ζωγραφικό κόσμο από την χυδαία καθημερινότητα, η μελαγχολία για έναν κόσμο που θα μπορούσε να υπάρξει σε σχέση μ' αυτόν που υπάρχει, έναν κόσμο που θα χρειαζόσουν λογοτεχνία κι όχι οικονομική θεωρία για να κατανοήσεις, έναν ηδονιστικό κόσμο που οι μύθοι είναι παραμύθια κι όχι σιδερένιες γροθιές, που οι πλάνες μας είναι αλήθειες κι η ροζανέρα (προσωπική μυθολογία) έχει σάρκα και οστά και δόντια και χαμόγελο...

Όμως ο κόσμος δεν είναι έτσι. Και διόλου τυχαίο είναι που τον διαπραγματευόμαστε πάντα γράφοντας σε τρίτο πρόσωπο. Το πρώτο ενικό δεν κάνει για την κριτική, είναι μόνο κομμάτι των μυθολογιών του καθενός, είναι για ατάλαντους bloggers και εφηβικά ημερολόγια. Γιά τον πραγματικό κόσμο μιλάει το τρίτο πρόσωπο: οι μηχανικοί και οι εργολάβοι, οι επιχειρηματίες και οι πολιτικοί, οι επιστήμονες, οι δημοσιογράφοι και οι ιμπρεσσάριοι. Και κάθε φορά που ο λόγος τους συγκρούεται με τις γλυκές μας πλάνες, οι δεύτερες βγαίνουν πάντα χαμένες. Στην διαδικασία αυτή έχουμε δώσει το χαϊδευτικό "ωριμότητα", πιθανολογώ για να την ειρωνευτούμε.

Όταν το παιδί ήμουν παιδί λοιπόν, πίστευα στην μυθολογία των Current 93. Ταύτιζα την συναισθηματική αντίδραση την οποία είχα στην μουσική τους με μια τυφλή παιδική πίστη ότι μπορούσαν να κάνουν κάτι πολύ μεγαλύτερο. Ότι ήταν πιο ισχυροί από τους μηχανικούς και τους επιστήμονες. Δεκαεννιά χρονών ήμουν, οριακά "παιδί" ακόμα, όταν πέντε χρόνια πριν ο βασιλιάς Tibet οδήγησε τελευταία φορά το άρμα του στην πόλη. Και είχε διασώσει τον μύθο μου μέσα στο πολυτελές θέατρο στην οδό Αμερικής ανάμεσα στην αυλαία, πάνω στο σανίδι με το κοινό καθιστό, αόρατο, ανίκανο να φέρει την πραγματικότητα να συγκρουστεί με το παραμύθι. Όλα πήγαν καλά, ναι, όλα πήγαν καλά.

Δεν είμαι παιδί πιά όμως, η μουσική με αγγίζει λιγότερο, οι μεγάλοι μύθοι έχουν οικονομικές και κοινωνιολογικές εξηγήσεις και οι μικροί απλά απορρέουν απ' το οιδιπόδειο σύμπλεγμα και την καθήλωσή μου στο στοματικό στάδιο ανάπτυξης. Κι έτσι παίρνω μια μπύρα, ανάβω ένα τσιγάρο και κοιτάω τους Current 93. Και με τα μεγάλα, καθόλου αθώα μου μάτια βλέπω την ευφυία του David Tibet ο οποίος αγναντεύει το όρθιο κοινό να χαριεντίζεται, βλέπει τον εαυτό του σε έναν χώρο του οποίου το τελετουργικό χωράει με τον ίδιο τρόπο μια heavy metal μπάντα ή ένα alternative pop γκρουπακι. Βλέπει τα κομμένα εισιτήρια, βλέπει τον κόσμο που διάβασε για την μουσική του, βλέπει τις πωλήσεις στα σταντ, τις κραυγές θαυμασμού. "Τα του καίσαρος τω καίσαρι" σκέφτεται και παραδίδει στο ατάκτως ερριμμένο αυτό πλήθος την αλήθεια.

Βγαίνει και παίζει σχεδόν ολόκληρα τα τρία τελευταία του άλμπουμ ("Baalstorm Sing Omega", "Aleph At The Hallucinatory Mountain" και το "Honeysuckle Ǽons" που κυκλοφόρησε την ημέρα της συναυλίας) που δεν πήγαν και πολύ καλά από πωλήσεις και κριτικές, λογικό αν σκεφτούμε ότι το υλικό τους είναι εμφανώς πολύ λιγότερο εμπνευσμένο από παλαιότερες δουλειές τους. Ο μόνος τρόπος για τον Tibet να τα διασώσει ήταν να χρησιμοποίησει αυτό το all-star cast μουσικών που έχει γύρω του γιά να τα κάνει πολύ διαφορετικά από Current 93. Έπαιξε σκληρές, ηλεκτρικές εκδοχές του υλικού του με αποτέλεσμα το αποκάτω πλήθος να ομοιάζει με κοινό μιας κακής συναυλίας των Kaiser Chiefs: ελαφρύ επιτόπιο κοπάνημα, καμιά πανηγυρική φωνή που και που, θα υπήρχε και singalong αν ήξερε κανείς τους στίχους. "Μα τι είναι αυτά τα πράγματα; Καλοπέραση; Στους Current 93 μου?!" θα σχολίαζε κάποιος δικαίως. Όμως, όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω, αυτή η -ας πούμε- απογοητευτική "αρένα" εκδοχή των Current 93 δίνει στην χθεσινή συναυλία την όλη αξία της. Επ ουδενί δεν υπήρξε η folk μυσταγωγία ή ο ευγενής φρικιαστικός θορυβώδης πειραματισμός που θα περίμενε κανείς να χαρακτηρίζουν μια συναυλία Current 93. Ο ήχος που προσέγγισαν ήταν ένα καλώς δομημένο art rock που δεν είχε παρά μια χαλαρή σχέση με τα θρησκευτικά στοιχεία στον ήχο και την έκφρασή τους και βασιζόταν κατά πολύ στην σκηνική παρουσία των μελών της μπάντας: στην "καλή" γριά μάγισσα Baby Dee, στον Andrew Liles (χαμένος αδερφός του Brian Eno) στην κιθάρα του James Blackshaw, στο ούτι του Elliot Bates και (με ιδιαίτερη έμφαση) στα καταπληκτικά drums του Alex Neilson (ενδέχεται να κάνω λάθος).

Δύο ώρες αργότερα, ένα ανκόρ με ένα αγνώριστο "Niemandswasser" και ένα ξεσηκωτικό "Oh Coal Blacksmith" και τέλος διότι αυτός είναι ο κώδικας συμπεριφοράς σε μια συναυλία. Κι εδώ χαμογελάμε ύπουλα. Κοντά τριάντα χρόνια τώρα ο Tibet παρουσιάζει εαυτόν ως κάτοχο κάποιας βαθειάς υπερβατικής αλήθειας, ως μυσταγωγικό προφήτη ή ιερέα κι έτσι εκτιμάται από όλους τους ακροατές του. Όταν όμως γυρνάς και ρεζιλεύεις αυτόν τον μύθο, τον αρνείσαι, τον αποκαλύπτεις ως μια τριακονταετή φάρσα στην οποία παρίστανες έναν καλαίσθητο σαϊεντολόγο, δημιουργείς έναν άλλο μύθο, μύθο που τρίζει τα δόντια του στον φτηνό θετικισμό του τρίτου προσώπου απειλώντας το μονοπώλιό του στην αλήθεια. Αποκαλύπτεσαι ως γιγαντιαίος καλλιτέχνης, δομημένος, πολυεπίπεδος, πρωτοποριακός, έχων γνώση των παραγόντων της κοινωνίας που σε τοποθετούν να κάνεις αυτό που κάνεις. Κι εκεί οικειοποιείσαι αυτό που πάει να σου δώσει έναν μηχανικό καλλιτεχνικό ρόλο και γυρνάς, το κοροϊδεύεις, του αλλάζεις σχήμα και το πετάς στα μούτρα τους. Έτσι κερδίζονται οι θρόνοι, έτσι απαθανατίζονται οι μεγάλοι καλλιτέχνες, έστω κι αυτοί οι λίγοι που η εποχή μας έχει να προσφέρει.

Τα έγραψα στο πρώτο πρόσωπο γιατί είναι ηλίθιο να γραφτούν αλλιώς καθώς οι δύο συναυλίες των Current 93 με την πενταετή απόσταση μεταξύ τους χαράσσονται στο πλαίσιο της προσωπικής εμπειρίας του καθενός. Ας τις αντιληφθούμε ως ένα ενιαίο event που έκλεισε αυλαία την 24η Μαρτίου 2011. Κάνουμε τον απολογισμό του εν λόγω καλλιτεχνήματος και είμαστε γηραίοτεροι, τραχύτεροι, ψυχρότεροι, έχουμε καπνίσει περισσότερο κι έχουμε πιεί περισσότερο. Ανάβω άλλο ένα τσιγάρο, ανοίγω άλλη μια μπύρα, "μεγάλη κουφάλα είστε κύριε Tibet" σκέφτομαι. Sic transit gloria mundi.

Γίαννης - Ορέστης Παπαδημητρίου

Photos: Alexx Decode