...ή αλλιώς ένα άλμπουμ υπό την εποπτεία του David Tibet στο οποίο δε συμμετέχει παραδόξως η Baby Dee ούτε η Maja Elliott, αλλά αρκετοί άλλοι γνωστοί μουσικοί που δεν αφήνουν το στίγμα τους. Πρόκειται για τους: Antony Hegarty, Nick Cave, Jack Barnett (These new Puritans), Tony Mc Phee (The Groundhogs), Carl Stokes(The Groundhogs), Bobbie Watson (Comus), Jon Seagrott (Comus) κ.α
Οι συνεργασίες
Η καλοδεχούμενη και έγκυρη φυσικά συνεργασία του David Tibet με μέλη psych rock και progressive rock συγκροτημάτων της δεκαετίας του 1960 όπως οι Comus και οι Groundhogs, θα περίμενε κανείς να περιλαμβάνει κάτι από τη μελωδικότητα, το ρυθμικό και ερμηνευτικό πλουραλισμό τους. Ταυτόχρονα θα περίμενε κανείς, o Antony Hegarty να έχει ουσιαστικότερο ρόλο στο άλμπουμ κι όχι απλά να επενδύσει φωνητικά ένα μόνο κομμάτι του άλμπουμ (‘Mourned Winter Then').
Το αντίθετο ισχύει με την ενσωμάτωση του Nick Cave καθότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, έγινε ουσιαστική ώσμωση.
Kατά τη γνώμη μου εκμηδενίζονται όλοι αυτοί οι μουσικοί και υπακούουν στις οδηγίες της κακώς εννοούμενης (αυτή τη φορά) μουσικής ψυχεδέλειας και της παράνοιας του David Tibet. Έτσι κανείς δε μπορεί να αναγνωρίσει ότι στο organ και στο πιάνο, τη Baby Dee έχουν αντικαταστήσει ο Reinier van Houdt και ο Jack Barnett αντίστοιχα. Αυτά για ορισμένους ίσως είναι καλοδεχούμενα και ανάξια αναφοράς. Προσωπικά με έκαναν να δυσφορήσω και τελικά να ξεχάσω το άλμπουμ αυτό ακόμα και μετά από περίπου 20 ακροάσεις. Πολύ μακρύτερα απ'όσο διαρκούν 4 χρόνια, βρίσκονται ο δημιουργικός πειραματισμός, η δυναμική ερμηνεία και η αφοπλιστική εφευρετικότητα στο παίξιμο όλων των μουσικών οργάνων χαρακτηριστικά που κυριαρχούσαν στα πρόσφατα ‘Black ships ate the sky' και ‘Aleph at the Hallucinatory Mountain'...
‘Emphatic you touched me in perfumes
And sugars and almonds
In the dead red night
There were ghosts in the bed
By the piano dead
Announcing Japanese slaughter
Arriving for beheading
The dogs roll heads with China
The cats roll dead with shepherds KillKill...'
Τα θέματα
Το ‘I Am The Last Of All The Fields That Fell: A Channel' είναι το πρώτο full length άλμπουμ μετά το μέτριο ‘Honeysuckle Aeons'. Είναι ποιητικό, διηγηματικό, ‘αιρετικό', ψυχεδελικό σε εγκεφαλικό επίπεδο, μυθολογικό, φιλοσοφικό, φυσικά θρησκευτικό, αλληγορικό και στιχουργικά μελωδικό. Για την ακρίβεια, αν δεν έχετε ακόμα ακούσει το άλμπουμ σας προτείνω να διαβάσετε πρώτα τους στίχους και να φανταστείτε τί μουσική θα θέλατε να τους επενδύει.
Frater- What is the state of ghosts?
The sex of stars?
11 κομμάτια που μοιάζουν σαν ένα με πολλά κεφάλια και φέρνουν μπροστά μας σε με κριτική αφήγηση σαν δίνη και μυστήριο παραμύθι, τον Πλάτωνα, τον Αδάμ, το Σατανά, την Εύα, τον αμνό ως σύμβολο, το Μάγο του Οζ, στοιχεία της φύσης, σουμεριακά, χριστιανικά και μαγικά σύμβολα, ελληνικές λέξεις, τον Κάιν, βασιλιάδες και βασίλισσες ως σύμβολα.
The salmon in high heels
The salamander in drag
The past nailed to a mast of blood and blinks...
Στο ‘Aleph at the Hallucinatory Mountain' κυριαρχούσε ένα θέμα στους στίχους ενώ το cello και οι σκληρές ηλεκτρικές κιθάρες φρόντιζαν για τη συνολική διάθεση. Στο ‘Honeysuckle Aeons' τα θέματα μπλέκονταν με ακατανόητο τρόπο ενώ η μουσική της Ανατολής από πλευράς δυναμικής και ερμηνευτικής διάθεσης δεν έδωσε αξιοπρόσεκτο αποτέλεσμα. Στο ‘I Am The Last Of All The Fields That Fell: A Channel' αναγνωρίζω μια θεματική συνέχεια από τα ‘Queendom' και ‘Kingdom' του ‘Honeysuckle Aeons' στο ‘Kings and Things' κατά τα άλλα όμως το άλμπουμ είναι αρκετά άναρχο επιδεικνύοντας παντελή έλλειψη αρχής, μέσης και τέλους και σύγχυση στα θέματα.
The spring in your sleep
And The bend of your neck
To the sword with no peace...
Η μουσική
Μουσικά, οι τραγουδιστές και οργανοπαίχτες, των Comus και Groundhogs, συνέβαλαν έμμεσα και λίγο στο άλμπουμ, μεταφράζοντας τη μελωδικότητα της psych rock της δεκαετίας του 1960 σε ένα ηχητικά μπερδεμένο και ασύνδετο συνονθύλευμα ήχων από διάφορα όργανα με jazz διαθέσεις, το οποίο ήταν αδύνατο να ακολουθήσουν τα φωνητικά καθότι δεν είχε χαρακτήρα ούτε κάποια σαφή δομή. Έτσι τα φωνητικά είναι ουδέτερα, αφηγηματικά βεβαίως αλλά χωρίς τη συνήθη θεατρικότητα και το πάθος, στοιχεία σφραγίδες του David Tibet. Θα ήταν άδικο να μην αναγνωριστεί η πειραματική διάθεση στη μουσική, η οποία όμως παραμένει μια πρόθεση. Ο Tony Mc Phee που επηρέασε τόσο την κατεύθυνση των Groundhogs ώστε να ενσωματώσει στοιχεία των blues μέσα στη μουσική τους, θα μπορούσε να αφήσει το στίγμα του στο ‘I Am The Last Of All The Fields That Fell: A Channel'. Ένα σπάνιο δείγμα του πού μπορούσε να οδηγήσει αυτό που μόλις σας περιέγραψα, δόθηκε στην πρόσφατη συναυλία των Current 93 στο Union Chapel στο Λονδίνο, όπου ο David Tibet ερμήνευσε το ‘Sad Go Round' των Groundhogs με τον Tony Mc Phee στην κιθάρα! Ομοίως με πολύ προσπάθεια παραδέχεται κανείς την επιρροή του John Seagrott στο ‘Heart full of eyes' όπου δίνεται έμφαση στο φλάουτο όπως συνέβαινε στους Comus.
Προσωπικά ποτέ δεν κατάλαβα πως επιλέγει κανείς το ύφος της μουσικής που θα επενδύσει τα κομμάτια. Συγκεκριμένα οι Current 93 που έχουν στη διάθεσή τους ένα καμβά που περιλαμβάνει μελωδική progressive folk, psych rock, αυτοσχεδιασμό, δυναμική ψυχεδέλεια αλλά και πειραματισμό, πώς άραγε αποφάσισαν τί ‘ρούχο' να φορέσουν στους στίχους αυτών των κομματιών?
Νομίζω πως η απόφαση είχε να κάνει με το σαξόφωνο, το φλάουτο και το μπάσο κλαρινέτο που δίνουν συγκεκριμένη χροιά στη μουσική και σίγουρα επηρεάζουν το συνολικό ύφος άλμπουμ. Άλλωστε οι Current 93 έχουν παράδοση στο να ‘στήνουν' τα άλμπουμ τους πάνω σε συγκεκριμένα όργανα κάθε φορά.
Οι λεπτομέρειες...
Αποτελεί θέμα ισχυρών διαφωνιών το κατά πόσο στην τέχνη όλα παίζουν ή πρέπει να παίζουν κάποιο ρόλο. Προσωπικά τοποθετούμαι κάπου στη μέση χωρίς αυτό να σημαίνει ότι παραδέχομαι άκριτα και ασύνδετα με το όλο πλαίσιο του έργου, το οποιοδήποτε καπρίτσιο του εκάστοτε δημιουργού. Στην προκειμένη περίπτωση με προβλημάτισε η χρήση και κακή προφορά των ελληνικών λέξεων στους στίχους πολλών κομματιών στο άλμπουμ. Σίγουρα υπάρχει κάποιος λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούνται αλλά όχι για να ακούμε τη λέξη ‘λόγος' ως ‘λόγκος'. Ίσως είναι λόγοι εντυπωσιασμού που οι λέξεις αυτές περιλαμβάνονται και με άλλη γραμματοσειρά στο booklet, ίσως είναι λόγοι προσωπικοί του Tibet. Ας έχει. Θεμιτό θα ήταν να τις πρόφερε σωστά.
Τι μου έμεινε τελικά από το άλμπουμ? Το ενοχλητικό ‘Spring Sand Dreamt Larks' η ανέμπνευστη επανάληψη του μουσικού θέματος στο ‘I remember the Berlin Boys. Στα θετικά είναι η μεταμόρφωση του Nick Cave και του άλμπουμ στο κλείσιμο με το ‘ I Could Not Shift the Shadow' και με ερμηνεία που κατά τη γνώμη μου ενώνει αναμφισβήτητα τους Nick Cave και Stuart Staples. Αυτό το κομμάτι, μαζί με τα ‘The Heart full of eyes', ‘Why Did The Fox Bark' και ‘With the Domedaries' μου έδωσαν κάτι να μου θυμίζει στο μέλλον το ‘I Am The Last Of All The Fields That Fell: A Channel'.
Your breath flickered next to my breath
Humming noise and rhyming sweet songs
That your mouth had heaped up like rivers
And buried deeper in your hearts
Rating: 6 / 10
Νάντια Σαββοπούλου
Ok, αυτούς τους ξέρουμε. Τι κρύβεται όμως πίσω από τον αγριεμένο πράσινο πίθηκο, τον garage rock χαρακτηρισμό και το «πολλά βαρύ και όχι» και πολύ masculine όνομα Grinderman? Αρχικά, μάλλον πρόκειται για μία από εκείνες τις περιπτώσεις (όπως και η πρόσφατη των The Good, The Bad & The Queen) που μαζεύονται τα αγόρια και αρχίζουν να βαράνε και μετά σκέφτονται “Let’s put it out, mate. Since, you know… that is what we do… ”. Και μετά κλασσικά αρχίζει η αναζήτηση ονόματος για αυτή την μπάντα να το πούμε, ας το πούμε καλύτερα project (και οχι side project). Αλλά, όπως είπαν σε συνέντευξη, μετά από μισό αιώνα rock ιστορίας “All the good names are taken”. Ο άγραφος νόμος των δύο αναγνωρίσιμων και αναγνωρισμένων καλλιτεχνικών ονομάτων το μέγιστο ανά καριέρα. Η συνέχεια είναι κατανοητή. Διαλέγεις κάτι μέσα από το δίσκο και κάνεις υπομονή με τις ανάλογες ερωτήσεις σε συνεντεύξεις.
Τελικά όμως κάθησε πολύ καλά. ‘Οταν πρωτοάκουσα τη λέξη μου έφερε στο μυαλό έναν γεροδεμένο τύπο, from the South or something, να χειρίζεται ένα από εκείνα τα τεράστια και πολύ επικίνδυνα μηχανήματα που τροχίζουν ή κόβουν κάτι και δεν υπάρχουν πια, πηγαίνοντας την φαντασία μου αρκετές δεκαετίες πίσω. Τελικά προκύπτει πως κρύβει και ένα ιδαίτερο σεξουαλικό υπονοούμενο, όπως και το “Grinder man blues” – ένα παλιό τραγούδι του Memphis Slim το οποίο και το ενέπνευσε. Η παραλλαγή των Grinderman στο ομώνυμο συνδυάζει το growling garage με το sober & brooding blues και μαζί με το “Electric Alice” και το “Man On The Moon” είναι ότι πιο κοντινό θα βρεις στο σκοτάδι και τη μελαγχολία σε αυτό το δίσκο. Ακόμη λένε πως το όνομα κρύβει και μία πολιτική τοποθέτηση απένατι στις “grinding machines of war”, ίσως γιατί είναι και ο τίτλος εκείνου που σέρνει τη μαιμού που χορεύει. Αλήθεια! Και κάπου εδώ τελειώνει η σοβαρότητα...
Το πιθηκάκι λοιπόν. Ο μύθος λέει πως η ιδέα των Grinderman μεταδόθηκε στον Cave και τον Ellis τηλεπαθητικά από ένα ζευγάρι μπαμπουίνων “going at it in the zoo”. Ζωώδες, άγριο, φυλακισμένο, παρακμιακό, λίγο θλιβερό, λίγο αστείο, όλοι είναι χαρακτηρισμοί που μπορούν να δωθούν άνετα και στο δίσκο. Στο πρώτο άκουσμα του “No pussy blues” (μέσω του myspace) και του “Get It On” (1o single) ήμουνα σίγουρη: Μας κάνουν τελείως πλάκα. Η απέλπιδα προσπάθεια του Cave να ρίξει την γκόμενα (“I sent her every type of flower/ I played her guitar by the hour/ I patted her revolting little Chihuahua/ But still she just didn't want to.”) και ο ύμνος σε εκείνους που πέθαναν “so we could get it on”... Πόσο πιο φλεγματικό, αυτοσαρκαστικό και αστείο δηλαδή?
Αντίθετα με τη μουσική, τις συνθέσεις και τις λούπες που είναι καθαρά συλλογική προσπάθεια, οι στίχοι είναι καθαρά θέμα του Nick φυσικά. ‘Εψαξε στο μπλοκάκι του (που έχει γεννήσει υλικό για 2 ντουζίνες δίσκους ένα βιβλίο και δύο σενάρια) και βρήκε εκείνα τα σημεία που ταίριαζαν περισσότερο στο concept. Οι περισσότεροι ολοκληρωμένοι στίχοι προέκυψαν κατα την πορεία των ηχογραφήσεων και άλλαξαν σημαντικά, όπως φαίνεται από τα αρχικά drafts. Προσωπική μου καλύτερη στιγμή από αυτή την άποψη, γιατί μουσικά το ιδιαίτερα έξυπνο (sophisticated) σχήμα είναι μία από τις πιο εξημερωμένες και χαμηλών τόνων στιγμές, το “Go Tell The Women” (that we’re leaving). Είναι αδύνατο να πνίξω ένα μικρό χαμογελάκι κάθε φορά που ακούω το “All we wanted was a little consensual rape in the afternoon/ and a bit more in the evening” αλλά και την εκφορά του γενικότερα σε κάθε μία λέξη του. Παράλληλα, ίσως παρασυρμένος από τον ήχο, πήγε και αρκετά πίσω. All the way back in memory lane, back to Australia and the Boys Next Door. Και θυμήθηκε άλλο ένα κακό κορίτσι που ήξερε τότε (“Depth Charge Ethel”) αλλά και το θάνατο του πατέρα του (“Man On The Moon”) με αποτέλεσμα την πιο ηλεκρισμένη και φευγάτη στιγμή του album και τον πιο φορτισμένο, συγκαλυμένο θρήνο που έχω ακούσει τελευταία.
Εκτός από τους στίχους (όχι και ιδιαίτερη έκπληξη για όποιον έχει παρακολουθήσει το Cave από παλιά και υπέμεινε τα παραξικάρδια crooning της μετάβασης του καλλιτέχνη στην 5η του δεκαετία) υπάρχουν στοιχεία αναγγένησης και στην ερμηνεία. Πολύ δυναμισμός και κυρίως συμμετοχή και προσωμοίωση του εκάστοτε ρόλου παρά αφήγηση της ιστορίας, ενώ έχουμε και τη χαρά να τον ακούσουμε buzzing like the bee and hissing like the snake.
‘Οσον αφορά το μουσικό κομμάτι των Grinderman, ούτε αυτό ήταν τεράστια έκπληξη για όποιον βρισκόταν στο live του Σεπτεμβρίου και είδε τον Cave να σηκώνεται από τα πιάνο και να πιάνει τη Fender και το ίδιο σχήμα να τα σπάει, που λέμε. Φυσικά και ο ήχος είναι πιο δουλεμένος αλλά καθόλου γυαλισμένος στην παραγωγή του. Σε αυτό το raw στοιχείο αλλά και στον αυτοσχεδιασμό έγκειται η βασική διαφορά από τους δίσκους των Bad Seeds. Οι ηχογραφήσεις έγιναν μέσα σε μία βδομάδα στα RAK studios, με απόλυτη ελευθερία σε όλους να επεξεργαστούν ελέυθερα και να βαρέσουν αλύπητα γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα. Την αναβίωση του Garage και no-wave ήχου την πέτυχαν απόλυτα, δείχνοντας σε κάθε Horrors και Strokes και White Stripes πως ακριβώς γίνεται. Πολύ σημαντικό να έχεις ζήσει ή μάλλον να είσαι από αυτούς που δημιούργησαν κάτι. Εξαιρετικοί οι Casey και Sclavunos στο στοιχείο του ο καθένας αλλά αυτός που αναδεικνύεται πρωταγωνιστής είναι αναμφισβήτητα ο Ellis. Πολυτάλαντος και βιρτουόζος καθώς παλλινδρομεί ανάμεσα στη απόλυτη ευφυία και την απόλυτη παράνοια και άξιος αντικαταστάτης του Blixa για παρέα. Και ακριβώς όσο περίεργος και αντικοινωνικός φαίνεται. Και ο Cave δεν τα πάει και άσχημα για κάποιον που απέκτησε την πρώτη του κιθάρα ένα χρόνο πριν.
Η πρώτη αυτόματη μνήμη που θα έρθει, εκτός από Birthday Party, είναι το cult "Human Fly" και οι Cramps στο "Honey Bee" ( ή αλλιώς "Joseph and Mary's fly to Egypt but you know, re-worked" lol), οι Stooges έπρεπε να είχαν ακούσει πρώτα το "Get It On" και την Ethel πριν αποφασίσουν να ξαναηχογραφήσουν ενώ ο Lou Reed θα θυμηθεί τις πρωτοπάνκικες ρίζες του με αγάπη ("Love Bomb", "Got Tell the Women"). Ο Sonic Youth θόρυβος συνδυάζεται με blues στοιχεία στα "When My Love Comes Down" και "Set Me Free". O χαρακτήρας όμως γενικότερα είναι Grinderman και είναι μοναδικός.
Genius, brilliant & very much fun. Respect! Blessed Thy Be!
‘Ολα τα tracks περιορίζονται στα 3-4 λεπτά, και το album τελειώνει πολύ γρήγορα. Γι’ αυτό θερμή παράκληση να ρίξετε μια καλή ματια στο www.grinderman.com, να κατέβασετε και να ακούσετε το podcast/interview των Times και να παρακολουθήσετε την παρακάτω συνέντευξη (αντί video-clip). Είναι απόλαυση να τους ακούς να μιλάνε για το project και τις ηχογραφήσεις αλλά ακόμη καλύτερο να ακούς τον Cave να λέει για την απόλυτα τρομακτική του συνάντηση με τη Nina Simone ή για το “Ain’t nobody” που χόρευε με τη γυναίκα του και τα fishsticks που μαγείρεψε. Και μετά ξανακούστε το album.
Rating: 8,5 / 10
Μαρία Καραγκούνη