Calexico, Sophie Solomon,  Beirut, A Hawk and a Hacksaw - Γήπεδο Baseball, Ελληνικό

Η σκόνη που σήκωσαν οι θαυμαστές -και όχι μόνο- των Kaiser Chiefs είχε κατακάτσει, τα “lalalala…” είχαν φύγει για τα καλά απ’τα αυτιά μου, και από απαραίτητα συστατικά μιας δυνατής συναυλιακής βραδιάς, είχαν γίνει πάλι ραδιοφωνικός εφιάλτης. Το γήπεδο του Ελληνικού είχε αρχίσει απ’τις 7 να δέχεται άλλη μια μουσική φυλή, που τελικά κατά τη γνώμη μου ήταν και η πιο τυχερή του festival. Η λέξη ethnic σέρνει πολλή ειρωνική μουρμούρα από πίσω, ούτε βέβαια πιστεύω πως μπορεί να χαρακτηρίσει τις χθεσινές μουσικές. Απλά ο κόσμος, που αριθμητικά ξεπέρασε την προσέλευση της Δευτέρας, είχε έρθει με πολλή όρεξη για να διαπιστώσει τη διαφορετικότητα που κουβαλούσε το κάθε όνομα του line-up.

Ήταν η βραδιά συγκροτημάτων που έφερναν μαζί τους ένα ξεχωριστό άρωμα συνυφασμένο και με τοπικές ιδιαιτερότητες,που απλώθηκε στην ατμόσφαιρα με τρόπο όμοιο με μια πρώτη επίσκεψη σε ένα νέο προορισμό : η πρώτη επαφή, η περιέργεια, ο ενθουσιασμός, η γνωριμία. Κάτι που δεν υπήρχε καμιά αναμονή για μεγάλο τελευταίο όνομα στη βραδιάς, κάτι που υπήρχε η διάθεση από τον πιο πολύ κόσμο να δοκιμάσει την κάθε μουσική διάσταση, όλα τα συγκροτήματα έφτιαξαν το κλίμα που επιθυμούσαν. Τα τέσσερα διαφορετικών προορισμών ταξίδια ενώθηκαν –οπτικά τουλάχιστον- σε έναν τελευταίο επί σκηνής πανηγυρισμό που εκτός απ’το ότι εξασφάλισε το να φύγουν όλοι χαμογελαστοί, επιβεβαίωσε πως το ελληνικό κοινό συνεχίζει να χτίζει δυνατές σχέσεις με κάποιες τόσο ενδιαφέρουσες και μοναδικές περιπτώσεις μουσικών.

Όλα ξεκίνησαν με τους A Hawk and a Hacksaw που έπαιξαν τις θορυβώδεις συνθέσεις τους μπροστα σε ελάχιστο κόσμο. Αποτελούνταν από 3 μουσικούς, απ’τους οποίους ξεχώριζε ο ντράμερ Jeremy Barnes και φυσικά ο τύπος με το σαντούρι. Τα κομμάτια τους έφερναν στο μυαλό μουσικές όπως του Goran Bregovic, παραδοσιακή ιρλανδική μουσική, country,λίγους ανατολίτικους ήχους και πολλές φορές ελληνική παραδοσιακή μουσική. Στα γεμάτα ένταση κομμάτια ξεχώριζε ο ...λαχανιασμένος ρυθμός, οι κραυγές που αποτελούσαν τα φωνητικά και ο τρόπος που ο κύριος Barnes ταλαιπωρούσε τα διάφορα κρουστά. Για πολλούς ο δυνατός ήλιος είχε βρεί σύμμαχο στο να σε ζαλίζει, για άλλους ήταν κάτι ενδιαφέρον και ανεβαστικό πάντως έλαβαν δυνατό χειροκρότημα, και άφησαν τη θέση τους στο σχήμα του συμπατριώτη τους Zach Condon, τους μαγευτικούς Beirut.

Ο 21 ετών Zach Condon, λέει, είναι άλλος ένας νέος που πέρασε (?) την εφηβεία του στο δωμάτιό του, με τη διαφορά ότι σ’αυτό δεν μπορούσες να περπατήσεις απ’τα μουσικά όργανα που υπήρχαν. Μετά από ένα ταξίδι 4 μηνών στην Ευρώπη, κυρίως στο Παρίσι, γύρισε στην πατρίδα του τη Santa Fe του New Mexico και έφτιαξε τους Beirut. Απ’την εφηβεία του δανείστηκε το ρομαντισμό των Smiths και των Magnetic Fields τους οποίους άκουγε, και την ικανότητα να ερωτευτεί τόσο δυνατά τη μουσική ταυτότητα των Βαλκανίων. Η σκηνή γεμίζει από εφτά άτομα παρόμοιας ηλικίας που αντί να κουρδίζουν κιθάρες και να στήνουν πετάλ, ακουμπάνε γύρω τους  ακορντεόν, βιολί, τρομπέτες, βαρύτονο σαξόφωνο, γιουκαλίλι, και περίεργα κρουστά. Ο κόσμος εν τω μεταξύ είχε ήδη αρχίσει να συγκεντρώνεται μπροστά τους, υποψιασμένος για το τι πρόκειται να ακούσει, έτοιμος να αφεθεί σε ότι μπορεί να νοιώσει.

Η όποια τάξη του ήχου του Gulag Orkestar,διαλύθηκε απ’τις πρώτες νότες των μουσικών που τραγουδώντας σχεδόν όλοι μαζί και παίζοντας σχεδόν όλοι μαζί, έγιναν ένα νομαδικό σύνολο που έκανε  την απλότητα να δείχνει τελετουργία. Η φωνή του Zach Condon, που θυμίζει Thom York και βρισκόταν στα καλύτερά της όταν έβγάζε αυτές τις διαρκείς μελωδικές κραυγές, είναι άλλο ένα μουσικό όργανο. Ο ευδιάθετος τρόπος που χτιζόταν η κάθε μελωδία θύμιζε την παραδοσιακή μουσική των βαλκανικών χωρών, όμως ο συνδυασμός με τη μελαγχολία και το ρομαντισμό των πιο αργόσυρτων κομματιών ήταν έως και συγκινητικός. Το Scenic World ήταν η πιο pop στιγμή, το Postcards from Italy η κορυφαία, και το Gulag Orkestar το κομμάτι που άνοιξε το encore μετά την πέρα για πέρα αληθινή απαίτηση του κόσμου. Έπαιξαν ακόμα τη διασκευή στο Le Moribond του Jacques Brel. Όταν άρχισα να ονειρεύομαι μια φανταστική συνεργασία με Yann Tiersen βγήκαν για το δεύτερο encore κάτω από επευφημίες, χτίζοντας μια πολύ όμορφη σχέση με το ελληνικό κοινό που ελπίζω να τους ξαναφέρει πολλές φορές στο μέλλον.

Ποιος δεν είχε την απορία, πώς “so many miles…” όπως είπε αρκετά αργότερα ο τραγουδιστής των Calexico, δεν εμπόδισαν τόσο νεαρούς μουσικούς να ασχοληθούν με μια τόσο βαθειά μουσική παράδοση; Η πληροφορία, τα ακούσματα, οι αντίστοιχες εμπειρίες μπορεί να εμποδίζονται απ’την απόσταση μα το να βλέπεις κάποιον να δανείζεται από μια άγνωστη μουσική και να φτιάχνει μια προσωπική αισθητική τόσο καλά, είναι μοναδικό. Τέτοιες σκέψεις με έκαναν να προχωρήσω και πάλι μπροστά στη μέση του σετ της Sophie Solomon καθώς είχα οπισθοχωρήσει μετά το τέλος των Beirut. Αρχικά, παρά τη δυναμική παρουσία της Sophie Solomon και τις αναμφισβήτητες ικανότητες της στο βιολί, δεν πείστηκα να την ακολουθήσω. Στη σκηνή βρίσκονταν ακόμα ένας κιθαρίστας –που όταν αποφάσισε να τραγουδήσει σε ένα ήρεμο κομμάτι, ξάφνιασε τον κόσμο με την πολύ όμορφη φωνή του- κόντρα μπάσσο, ακορντεόν και τύμπανα. Ο κόσμος που ήταν ήδη αρκετός στην αρένα ανταποκρινόταν στα καλέσματά της για χορό ή ησυχία όποτε χρειάστηκε, και ιδιαίτερα πίσω είχε στηθεί πανηγύρι χορού που γύρναγε από τζαζ σε τάνγκο και βαλς. Συνδυάζονταν πότε κλασσικές πότε τσιγγάνικες μελωδίες στο βιολί,  με γρήγορο τζαζ παίξιμο, παύσεις και δυνατά ξεσπάσματα. Τελικά το set κατέληξε με τον κόσμο εντυπωσιασμένο και πολύ ευδιάθετο. Πλησίαζε 11 και αρκετοί κατηφόριζαν απ’τις κερκίδες προς την αρένα για την τελική πράξη της βραδιάς.

Οι Calexico είχαν ξεχωρίσει αρκετά στη χώρα μας ήδη απ’το Black Light του ’98 και κυρίως με το Hot Rail του 2000. Η κινηματογραφικότητα στη μουσική τους που είναι γεμάτη εικόνες από την αμερικάνικη έρημο και τις τυχοδιωκτικές περιπλανήσεις στα αφιλόξενα τοπία του Μεξικό, ήταν και το δυνατό σημείο στις πετυχημένες προηγούμενες εμφανίσεις τους. Στο χθεσινό τους live προτίμησαν να συνθέσουν σιγά σιγά μια ατμόσφαιρα που βασίστηκε στον ήχο  του Feast of Wire, ένας δίσκος όπου βρήκαν μια ιδανική ισορροπία μεταξύ των spaghetti-western στοιχείων και της πιο σκοτεινής κιθαριστικής πλευράς τους. Μεγάλες εισαγωγές, αργές μελωδίες, ακορντεόν και ήδη βρισκόσουν να περιπλανιέσαι σκονισμένος κάτω απ’τα αστέρια της πατρίδας τους. Οι mariachi τρομπέτες και τα Morricone ηχητικά τοπία πλήθαιναν μετά το El Picador με αποκορύφωμα την ξεσηκωτική διήγηση του Across the wire και το πιο χορευτικό Roka, ενώ ταυτόχρονα προβάλλονταν ταιριαστά ασπρόμαυρα video. Το δυνατό άκουσμα απ’τις τρομπέτες του κλασσικού Stray, ήταν σύνθημα για αυτά που ακολούθησαν, όπως το Alone again or. Οι Calexico έδειξαν ένα πολύ ώριμο live συγκρότημα που με την ατμόσφαιρα που δημιούργησαν ετοίμασαν τον κόσμο για το party των encore αλλά και έδωσαν ενδιαφέρον στα πιο αδύναμα κομμάτια του τελευταίου τους δίσκου.Έδωσαν ραντεβού για νυχτερινό μπάνιο και ατέλειωτη ρακή και προσκάλεσαν τις υπόλοιπες μπάντες στη σκηνή. Με τους Calexico, τους Beirut και τους A Hawk and a Hacksaw στη σκηνή άρχισε ένα πανέμορφο άξιο κλείσιμο για τη βραδιά.Έγινε χαμός με το Goero Canelo και φυσικά το Crystal Frontier, με θεατές και περίπου 12 μουσικούς πάνω στη σκηνή να τραγουδάνε και να χορεύουν. Στο τέλος τα μέλη και των τεσσάρων συγκροτημάτων υποκλίθηκαν και πήραν το ενθουσιώδες χειροκρότημα που άξιζαν.

Ήταν το συναίσθημα που επιτέλους λάμβανε κανείς από ένα δεμένο φεστιβάλ με πολύ ενδιαφέροντα ονόματα, 3 απ’τα 4 χωρίς ιδιαίτερη σχέση με το ελληνικό κοινό και κυρίως διαφορετικές μουσικές με μια γοητευτική σύνδεση μεταξύ τους. Τα χρώματα στο τοπίο που κράταγε ο καθένας διέφεραν αναλόγως με τις εντυπώσεις του. Ο έναστρος ουρανός έσπαγε τη μονοτονία της ερήμου είτε έκρυβε στην ησυχία του κάποιο κρυμμένο ορεινό χωριό των Βαλκανίων, μα για όλους ήταν ο λαμπρός χάρτης ενός πανέμορφου καλοκαιρινού ταξιδιού.

Βαγγέλης Γιαννακόπουλος