"‘Εχουμε φέρει κάποια εντυπωσιακά πράγματα και πάλι μαζί μας. Την τεράστια αερωθούμενη τουρμπίνα που περιστρέφεται και ακούγεται υπέροχα..."
Θα μπορούσαν να είναι τα λόγια ενός αρχι-μηχανικού σύγχρονης αεροπορικής εταιρείας, αλλά όχι. Η τουρμπίνα θα στηθεί σε λίγες μέρες στην σκηνή του Fuzz και ο τύπος που βρίσκει τον ήχο της υπέροχο δεν είναι άλλος από τον Alexander Hacke, mastermind και multi-instrumentalist των φοβερών Einsturzende Neubauten, που στις 27 Μαίου επιστρέφουν στην Αθήνα για μία μοναδική συναυλία στα πλαίσια της Alles Wieder Offen Tour. Tον πήραμε τηλέφωνο, τον βρήκαμε κάπου στην Ισπανία να ετοιμάζεται μαζί με τον Blixa για μια ακόμα παράσταση στην Ιβηρική, και απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις μας, ή μάλλον σχεδόν σε όλες...Για τον Nick Cave και τη φυγή του Blixa Bargeld από τους Bad Seeds δεν καταφέραμε να του πάρουμε κουβέντα , ούτε μας είπε πόσα μέλη έχει φτάσει το Supporters project τους, αλλά γνωρίσαμε το νέο μέλος των Neubauten, τον Dave. Θα μπορούσε όλος αυτός ο θόρυβος (μεταφορικά και κυριολεκτικά) γύρω από τους γερμανούς πρωτοπόρους του βιομηχανικού ήχου να ξεκίνησε επειδή δεν είχαν να χρήματα να αγοράσουν πραγματικά drums? Και όμως...
Ας τα πάρουμε από την αρχή. Πως ήταν να μεταμορφώνεις όλα αυτά τα αντισυμβατικά αντικείμενα (φύλλα μετάλλων, μύλους, παλιοσίδερα μέχρι και καροτσάκια super-market) σε μουσικά όργανα; ‘Ηταν ένας τρόπος παραγωγής νέου ήχου; Μια μορφή αντίδρασης απέναντι στην ποπ κουλτούρα;
Alexander Hacke: Σίγουρα η αρχική προσσέγγιση ήταν να προσπαθήσουμε να επεκτείνουμε το επανασταικό πνέυμα που υπήρχε στη ατμόσφαιρα της εποχής, το punk κτλ, το οποίο βασικά ήταν άρνηση για τα κλασικά rock ‘n roll μουσικά σχήματα, μόνο τα ίδια 3 ακόρντα ήταν αρκετά. ‘Ηταν μια λαμπρή εξέλιξη αλλά θέλαμε να πάμε το θέμα ακόμα πιο πέρα. Ακόμα προέκυψε μέσα από απλή αναγκαιότητα γιατί δεν είχαμε τα χρήματα για κανονικά σετ από ντραμς τότε. Μάλιστα ο Andrew (N.U Unruh) αναγκάστηκε να πουλήσει τα ντραμς του για να πληρώσει το νοίκι του και κάπως έτσι άρχισαν όλα αυτά τα κρουστά. Είναι και πάρα πολύ καλός στις κατασκευές.
Το 2002 ιδρύσατε το neubauten.org και τελικά εγκαταλείψατε τη Mute λίγα χρόνια μετά. Είστε πλέον απελευθερωμένοι από εταιρίες, συμβόλαια, κανόνες και τυπικές υποχρεώσεις και συντηρείστε μέσω των «υποστηρικτών σας κατά βάση. Πως αντισταθμίζετε αυτή την υποστήριξη; Νιώθετε οτι πρέπει να δώσετε κάτι σε αντάλλαγμα;
Hacke: Είναι ένα τελείως διαφορετικό έιδος ευθύνης όταν έχεις να κάνει με ξεχωριστά άτομα στα οποία έχεις δώσει μια υπόσχεση. Σίγουρα πολύ διαφορετικό από τα να δουλέυεις με εταιρίες και ανάλογα με τις δύσκολες πολιτικές τους. Υπάρχει και το συναισθημα της άμεσης ικανοποίησης γιατί παίρνουμε feedback αμέσως και από ανθρώπους που νοιάζονται πραγματικά για αυτό που κάνουμε, σε αντίθεση με τους αντιπροσώπους των δισκογραφικών εταιριών που μπορούν μόνο να υποθέσουν τι θέλει το κοινό. Είμαστε σε άμεση συνδιαλλαγή με τους fans μας και νιώθουμε πολύ καλύτερα. Τους θεωρούμε περισσότερο φίλους παρά υποστηρικτές.
Άρα στην ουσία δημιουργείτε μαζί τους...
Hacke: Ναι, είναι πολύ ενδιαφέρον. Μοιάζει αρκετά με live. Κάνουμε τη δουλειά μας, παίζουμε τη μουσική μας και ο κόσμος μπορεί να παρακολουθήσει μέσω των webcasts, αλλά δεν συνθέτουμε μαζί. Τα όρια εξακολουθούν να υπάρχουν από την άποψη ότι είμαστε οι διασκεδαστές και αυτοί το κοινό, αλλά κάνουν τα σχόλια τους δίνοντας μας μια διαφορετική οπτική και περισσότερη διορατικότητα.
Προσφέρετε μία «εικονική οικειότητα» λοιπόν, όπως είχες πει, προχωρόντας σιγά σιγά και στην «απομυθοποίηση» σας, όπως είχε δηλώσει ο Blixa Bargeld. Πιστεύεις πως κάπως έτσι θα γίνουν τα πράγματα στο μέλλον της μουσικής; Η απολυτη και απεριόριστη ελευθερία μπορεί να συμβαδίσει με κέρδος ή αποτελεί ουτοπία για έναν καλλιτέχνη;
Hacke: ‘Ετσι φαίνεται και όχι μόνο στον τομέα της μουσικής. Βασικά ο ατομικισμός έχει προωθηθεί και επεκταθεί οριακά στη σημερινή κοινωνία. Οι άνθρωποι είναι τόσο ξεχωριστοί και μεμονωμένοι αλλά και τόσο πολύ μόνοι την ίδια στιγμή, διαχωρισμένοι στα διαμερίσματα και τα αυτοκίνητα τους. Δεν υπάρχει αληθινή έννοια κοινότητας πια και απλά κάθονται μπροστά στις οθόνες των υπολογιστών τους. Οι εικονικές κοινότητες είναι ένα υποκατάστατο για τις πραγματικές και μία διέξοδος, άρα το στήσιμο μιας τέτοιας κοινότητας αποτελεί μια δελεαστική πρόταση. Κάπως έτσι αναπτύσσονται τα πράγματα στο internet και τα ΜΜΕ, εγγραφές, συνδρομές, το σύστημα της λέσχης. Στην ουσία έχουμε να κάνουμε με σημεία των καιρών (“zeitgeist”),
Πόσους υποστηρικτές έχετε αυτή τη στιγμή αλήθεια;
Hacke: Δεν πρόκειται να σου πω!
Αν τελικά το Supporter’s project δεν λειτουργήσει θα επιστρέψετε στη μουσική βιομηχανία;
Hacke: Οχι, δεν νόμιζω. Πιστεύω πως ο καιρός τους έχει τελειώσει και φταίνε οι ίδιοι για αυτό. ‘Οταν κυκλοφόρησε το cd, οι δισκογραφικές εταιρίες έκαναν μεγάλα κέρδη επανακυκλοφορώντας τους καταλόγους τους - ο,τι είχαν βγάλει σε βινύλιο. Αυτό ήταν γύρω στα μέσα του ’80. Αλλά απέτυχαν πλήρως στο να επενδύσουν αυτά τα χρήματα σε νέα ταλέντα, σε καλλιτέχνες και ρεπερτόριο που θα είχε διάρκεια. ‘Εγιναν άπληστοι και επικεντρώθηκαν στην άμεση επιτυχία. Δεν αναπτύσσουν καλλιτέχνες πλέον και έτσι οι καλλιτέχνες πρέπει να βρούν άλλους τρόπους για να αναπτυχθούν και να αφήσουν αντίκτυπο. Και η αλήθεια είναι οτι ο νέος δίσκος έχει ήδη πάει καλύτερα από τον τελευταίο μας στη Mute.
Έχετε αποφασίσει ποιες θα είναι οι επόμενες φάσεις του Supporter’s Project;
Hacke: Όχι. Εδώ και 5 χρόνια δουλεύουμε συνέχεια και φτιάχνουμε μουσική με αυτό τον τρόπο. Η κάθε φάση ξεκίνησε αμέσως μόλις τελείωσε η προηγούμενη. Στην τελευταία μόνο κυλοφορήσαμε 10 δίσκους και θα κάνουμε ένα διάλειμμα για αλλαγή.
Ο Blixa θεωρεί τον δίσκο φετίχ στις μέρες μας. Αυτό όμως που βγάζει κέρδος από τις περιοδείες σας είναι το merchandise και ειδικά τα cd με τις live ηχογραφήσεις. Είναι κάπως οξύμωρο αυτο. Εσύ προσωπικά πως νιώθεις για τα βινύλια και τα cd; Είσαι συλλέκτης;
Hacke: Ημουν συλλέκτης αλλά όχι πια αφού το σπίτι μου είναι γεμάτο πράγματα. Τα live cds σχεδόν ξεπουλιούνται κάθε φορά, είναι ένα ωραίο δώρο για το κοινό.
Θεωρείστε πρωτοπόροι και πρωτεργάτες του industrial (στα πρώτα χρόνια) και έχετε παρακολουθήσει την πορεία του είδους μέχρι σήμερα. Αυτό που χαρακτηρίζεται ως industrial στις μέρες μας (οι harsh-electro-ebm κτλ μπάντες) έχουν καμία σχέση με τους Einstürzende Neubauten;
Hacke: Ίσως να ξεκινήσαμε σαν industrial μπάντα. Πλέον νιώθουμε σαν κολλεκτίβα καλλιτεχνών που μαζευόμαστε κάποιες στιγμές για να κάνουμε πειράματα και μουσική.
Είναι αλήθεια οτι μια βδομάδα αφού οι Einstürzende Neubauten πρωτοσχηματίστηκαν, κατέρρευσε το κτίριο του Berlin Kongresshalle; Οιωνός ή ιδανική προπαγάνδα;
Hacke: Εξακολουθεί να είναι μυστήριο...
Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 το τραγούδι “Stella Maris” (ντουέτο του Blixa Bargeld και της Meret Becker, πρώην σύζυγος του Hacke) σημείωσε αρκετά μεγάλη επιτυχία. Έγινε ηθελημένα τότε αυτό; Σας ενδιέφεραν οι πωλήσεις και μαζικότερη αποδοχή;
Hacke: Προφανώς είναι πάντα καλό να μπορείς να μετατρέψεις την εμμονή σου σε επάγγελμα. Αλλά ποτέ δεν είχαμε εμπορική στρατηγική και αυτή είναι η βασική διαφορά. Σήμερα όλα έχουν να κάνουν με στρατηγικές και το πως να γίνεις δημοφιλής. Εμείς κάναμε αυτό που νιώθαμε και τελικά αυτό ενδιέφερε κάποιους ανθρώπους και είχε και αντίκτυπο στην πολιτιστική σκηνή. Δεν ήταν όμως προμελετημένο.
Το “Perpetuum Mobile” ήταν βασισμένο στην έννοια του αέρα. Μια ελέυθερη μετάφραση του “Alles Vieder Offen” είναι «’Ολα είναι ανοιχτά ξανά». Τι ανοίγετε και που οδηγεί αυτο; Υπάρχει κάποιο concept πίσω από το νέο album;
Hacke: Όχι. Αυτή τη φορά κάναμε απολογισμό της ιστορίας μας. Κατέληξε να είναι ένας πολύ ενδοσκοπικός δίσκος. Οι στιχοι του Blixa συγκεκριμένα αναλύουν τη δικιά του ιστορία, την ιστορία των Neubauten. Και η μουσική αναπτύχθηκε με έναν ιδιαίτερα οργανικό τρόπο αυτή τη φορά. Απλά παίζαμε μαζί και φτιάξαμε τη μουσική έτσι χωρίς να δουλεύουμε με νοήματα και αφηρημένες ιδέες.
Μάλιστα ο Blixa έχει πει πως είναι δίσκος του «εγώ» σε αντίθεση με «εμείς» ή «εσείς». Σε τι βαθμό μπορούν τα υπόλοιπα μέλη των Neubauten να ταυτιστούν με τους στίχους του Blixa Bargeld;
Hacke: Αυτή τη φορά μπορώ να πώ ότι μας αφορούν αρκετά (περισσότερο από άλλους στίχους του Blixa) γιατί δεν είναι μεταφορικοί ή μεταφυσικοί. Είναι πολύ διαφορετικός και πολύ συναισθηματικός δίσκος.
Το Nagorny Karabach (Nagorno Karabakh) είναι μια περιοχή στο νότιο Καύκασο, κοντά στα σύνορα Αζερμπαιτζάν και Αρμενίας. Δεδομένου οτι ένα άλλο τραγούδι των Neubauten ονομάζεται “Armenia” ποια είναι η σχέση σας με αυτή την περιοχή;
Hacke: «Nagorny Karabach is a place in a state of mind of Blixa Bargeld’s.»
Δουλεύετε μαζί σαν Einstürzende Neubauten εδώ και 28 χρόνια. Κάτι άλλο που έχετε πει για για το “Alles Wieder Offen” είναι οτι δεν εισάγατε ούτε ένα καινούριο στοιχείο σε αυτό το δίσκο. Υποθέτω οτι στην πορεία του χρόνου η εμπειρία παίρνει τη θέση του πειραματισμού. Η καινοτομία που βρίσκεται ανάμεσα σε όλα αυτά;
Hacke: Σίγουρα γίνεσαι καλύτερος σε αυτό που κάνεις. Μου αρέσει να χρησιμοποιώ την παροιμοίωση με τον μποξέρ σε αυτές της περιπτώσεις. ‘Οταν είναι νέος και στο ξεκίνημα του θα είναι πολύ ενεργητικός και επιθετικός και εκρηκτικός στις κινήσεις του. Αλλά όσο μεγαλώνει μαθαίνει πως να χτυπάει πιο αποτελεσματικά, να χρησιμοποιεί την ενέργεια του πιο αποδοτικά και να μην την χαραμίζει. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τους Neubauten. Οι πρώτοι Neubauten είχαν αυτή την εκρηκτική ενέργεια και επιθετικότητα. Δεν μας έχει μείνει και πολύ από εκείνη τη νεότητα αλλά γνωρίζουμε πως να εφαρμόζουμε αυτή μας την ενέργεια συστηματικά και μας απασχολούν περισσότερο οι δυναμικές. Ξέρουμε πως να κρατάμε χαμηλό προφίλ, να αναστέλλουμε την ένταση και να δημιουργούμε ξεσπάσματα. Είναι φωνητικές στρατηγικές κατά κάποιο τρόπο.
Πολλά συγκροτήματα αναφέρουν τους Einstürzende Neubauten σαν βασική επιρροή. Οι δικές σας επιρροές;
Hacke: Πάρα πολλές... Throbbing Gristle, Johnny Cash… Ειλικρινά υπερβολικά πολλές.
Το κτίριο του Palast der Republik φιλοξένησε κάποτε το κοινοβούλιο της Αν. Γερμανίας και το Volkskammer καθώς και τη συναυλια σας του 2004. Πως θα περιγράφατε την εμπειρία ενός live σε ένα τόσο ιστορικό κτίριο που δεν υπάρχει πια;
Hacke: ‘Ηταν 2 συναυλίες. Η πρώτη ήταν κανονική (για το κοινό) και χρηματοδότησε τη δεύτερη, η οποία ήταν για τους supporters. Είχαμε και μία χορωδία από τους supporters και ήταν φανταστικά.
Στην πρόσφατη συναυλία σας στον Κεραμεικό, το κοινό αποτελούνταν από κάθε είδους άτομα αλλά και αρκετούς από τους λεγόμενους “Goths”. Πως εξηγείτε τη σύνδεση τους με την μπάντα; Είναι ένα φαινόμενο που σας συμβαίνει και σε άλλες χώρες;
Hacke: Goths υπάρχουν παντού. Και κυρίως στην Αμερική.
Πως έχει πάει η περιοδεία μέχρι στιγμής;
Hacke: Πάρα πολύ καλά. Ξεκινήσαμε σε δύσκολες περιοχές όπως η Ρωσσία και η Πολωνία, προχωρήσαμε βόρεια και τώρα είμαστε στη Μεσόγειο. Η ανατπόκριση είναι πολύ καλή και οι συναυλίες sold-out. Ήταν η 21η εμφάνιση της περιοδείας και παίζουμε πλέον πολύ καλά.
Τα playlist είναι συγκεκριμένα σε αυτή την περιοδεία; Θα παιχτούν παλιότερα tracks ή και supporter’s tracks;
Hacke: Τα playlist διαφοροποιούνται. Όταν τα πράγματα είναι πολύ καθιερωμένα τείνουμε να τα ανατρέπουμε και να κάνουμε κάτι διαφορετικό. ‘Εχουμε 6 μουσικούς πάνω στη σκηνή. Εκτός από τους κανονικούς Neubauten, υπάρχει ο κύριος Ash Wednesday από την Αυστραλία που παίζει keyboards, samples και electronics, αυτά που δεν μπορούμε να αναπαράγουμε με τα όργανα μας. ‘Εχουμε φέρει κάποια εντυπωσιακά πράγματα και πάλι μαζί μας. Την τεράστια αερωθούμενη τουρμπίνα που περιστρέφεται και ακούγεται υπέροχα, πολλά φύλλα μετάλλου και έχουμε ακόμα τους πλαστικούς σωλήνες από το Perpetuum Mobile album. Το μέταλλο και το πλαστικό είναι τα κυρίαρχα υλικά/όργανα.
Οι περιοδείες των Neubauten με όλα αυτά τα «υλικά» και ειδικότερα τα ταξίδια με αεροπλάνο πρεπει να είναι εξαντλητικά. Κάποιο αστείο στιγμιότυπο;
Hacke: Οταν προσπαθούσαμε να βάλουμε την ρώσσικη τουρμπίνα μέσα σε μία πτήση από την Αθήνα στις Βρυξέλλες κατά την “Silence is Sexy” περιοδεία. Ευτυχώς ήταν πριν την 11η Σεπτεμβρίου...
Σε αυτή την περιοδεία κάνουμε και αυτό το παιχνίδι στα encore. Το ονομάζουμε “Dave”. Είναι μια διαδικασία σύνθεσης κατά την οποία χρησιμοποιούμε 600 κάρτες οι οποίες φτιάχθηκαν ειδκά για τους Neubauten και είναι κάτι σαν «μαντείο». Το όνομα Dave σχετίζεται με τη φωνή του GPS και έναν χαρακτήρα από την ταινία “The Nine Lives Of Thomas Katz” που με τη σειρά της σχετίζεται με τον υπόγειο σιδηρόδρομο του Λονδίνου. Το κάνουμε αυτό μόνο στις πόλεις που έχουν υπόγειους σιδηροδρόμους. ‘Εχουμε μάθει πάρα πολλά για αυτούς στην Ευρώπη αυτές τις μέρες. Ο πιο ενδιαφέρον ήταν της Αγίας Πετρούπολης γιατί είναι ο πιο ακριβός στον κόσμο. Η Αγία Πετρούπολη έχει χτιστεί πάνω σε ένα βάλτο και πρέπει να διατηρούν το έδαφος παγωμένο για να μην γλιστρήσει. Έχετε υπόγειο στην Αθήνα σωστά; Επομένως θα έχετε την ευκαιρία να ακούσετε αυτές τις στιγμιαίες συνθέσεις. Το album “Jewels” γράφτηκε εξ’ολοκλήρου έτσι.
Το 7ο tracks στο Jewels ονομάζεται “Epharisto”. Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος για αυτό;
Hacke: Το “Epharisto” ξεκίνησε σαν αστείο αλλά ακούγεται πάρα πολύ ωραίο τελικά.
Μπορείς να μας δώσεις ένα παράδειγμα για το πως λειτουργεί αυτό το σύστημα με τις κάρτες;
Hacke: Κοίτα, θα σου πω τι έγινε χτες... Τράβηξα 3 κάρτες: η μία έλεγε “FF” που είναι ο μουσικός όρος για το Forte Forte και σημαίνει πολύ δυνατά. Η άλλη έλεγε “with Jochen” που σημαίνει ότι έπρεπε να συνδυαστώ με τον Jochen Arbeit και να δημιουργήσω κάτι μαζί του. Και η Τρίτη κάρτα έλεγε “switch”, άρα έπρεπε να βρω κάτι που θα μπορούσα να ανοιγοκλείσω ή να στρίψω πολύ δυνατά μαζί με τον Jochen. Υπάρχουν μερικές αρκετά ανόητες κάρτες επίσης. Φαντάσου να σου τύχουν 3 κάρτες που να λένε “fruit”, “in a different language” και “on the wall”, τι κάνεις τότε;!
Και λίγα πράγματα για τα solo project του Alexander Hacke. Τα “The history of electricity” στο Synch Festival και “Mountains of Madness” ήταν εξαιρετικά και λίγο έκπληξη για μένα, γιατί σε είχα συνδέσει περισσότερο με τις χορδές παρα με ψηφιακά και αναλογικά μέσα. Πότε άρχισες να δουλεύεις με αυτά;
Hacke: ‘Ολη μου τη ζωή αλήθεια. Το πρώτο μου μουσικό όργανο ήταν ένα αναλογικό synthesizer, το Korg MS-20, όταν ήμουν 13. Είχα ζητήσει από τη μαμά μου να μου το αγοράσει. Μου αρέσει να συνδυάζω διαφορετικά πράγματα και δεν είμαι κολλημένος με κάτι. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον προκύπτει όταν ανακατεύεις διαφορετικά ειδή και προκαλείς τριβή μεταξύ τους. ‘Οπως τσιγκάνικη folk και metal για παράδειγμα. Είμαι αντίθετος στη μουσική γκετοποίηση. Θα ήταν καλό να το ξεπεράσουμε αυτό.
Κλείνοντας θα μπορούσες να μας πεις κάποια πράγματα για το τρέχον project σου, “Ship Of Fools”;
Hacke: Στηρίζεται σε ένα μεσαιωνικό μυθιστόρημα του Sebastian Brant. Εκείνο τον καιρό και πριν δημιουργηθούν τα ψυχιατρικά άσυλα και οι φυλακές, οι περιθωριακοί της κοινωνίας τοποθετούνταν πάνω σε ένα πλοίο και καταδικάζονταν να πλέουν γύρω από τις ακτές μια ζωή. Το βιβλίο που έγραψε ήταν μια ματιά στην κοινωνία τότε μέσα από τους έγκλειστους ενός “ship of fools”. Περιγράφει 120 διαφορετικές ιστορίες και εμείς διαλέξαμε 11 και τις μετατρέψαμε σε οπτικοακουστική παράσταση. Η Danielle de Picciotto έκανε το οπτικο κομμάτι για τον κάθε χαρακτήρα και συνδυάσαμε διαφορετικά στυλ μουσικής. Παρουσιάζουμε αυτό ακριβώς που κάνουμε καλύτερα κατά κάποιο τρόπο. Στο διαλειμα της περιοδείας των Neubauten θα κάνουμε κάποια live και ελπίζουμε να το φέρουμε και στην Αθήνα.
Συνέντευξη: Μαρία Καραγκούνη
Contribution: Λυδία Οικονόμου, Κώστας Μπρέλλας
Μετάφραση: Μ. Καραγκούνη
intro text: Κ. Μπρέλλας
"welcome to the mystery land.....
.....where obligations are met forever....."
Χμμμ... καπως ετσι... Αυτος ο στιχος απο το "house of breath" μου ειχε κολλησει στο μυαλο καθως πηγαινα να συναντησω τον Φοιβο και τον Γιωργο, ιδρυτικα μελη των South Of No North, ενα ζεστο απογευμα του περασμενου Ιουλιου. Εχοντας υπαρξει fan των S.O.N.N τις ενδοξες μερες του dark-wave, μου φαινοταν λιγο περιεργο να τους παρω τωρα συνεντευξη. Και ισως μια τοσο σημαντικη επιστροφη να επρεπε να αντιμετωπιστει με περισσοτερο επαγγελματισμο απο μερικες προχειροφτιαγμενες ερωτησεις, αλλα ειχα την αισθηση οτι μια χαλαρη και αυθορμητη κουβεντα θα λειτουργουσε καλυτερα.
Οντως, μετα απο 1-2 παγωμενες μπυρες και την αναποφεκτη αναδρομη στο παρελθον και τις "παλιες καλες μερες" της ελληνικης new-wave σκηνης, πατησα το record στο mini-disc...:
Ας ξεκινησουμε με μερικα πραγματα για τους South Of No North. Πως βρεθηκατε και πως εγινε η προσεγγιση με την Creep records?
Βρεθηκαμε το 1983, στα τελη του περασμενου αιωνα...xaxaxaxa!!!!
Πηρυνας ηταν ο Μιχαλο-Γιωργος ( PsychoMafia) και ο Φοιβος που τοτε επαιζε στους Ex-Humans. Ετσι απο τους PsychoMafia και τους Ex-Humans δημιουργηθηκαν οι South Of No North. Ο παλιος drummer πηγε μετα στους Yell-o-Yell. Φιλοι ημασταν. Ξεκινησαμε τεσσερις, καταληξαμε εξι και θα βγουμε τωρα στο Elfentanz επτα.
Την Creep τη προσεγγισαμε το 1984, πολυ συντομα σχετικα με τη δραστηριοτητα του γκρουπ. Μετα απο καποιο live ηρθαμε σ’επαφη. Μαθαμε οτι καποιος εχει σε bootleg την συναυλια στη Γκραβα. Ηταν η πρωτη μας συναυλια αυτη. Εκεινη τη χρονια γραψαμε το πρωτο μας αλμπουμ, “lacrimae christi”, που κυκλοφορησε στις αρχες του 1985. Το 1986 βγηκε το “fell frozen”, το 1989 το “south of no north” και τελος το “rajah” το 1992.
Ποιες ηταν οι επιρροες σας?
Bauhaus, Joy Division, Echo & the Bunnymen, Cure, Sound, Clock DVA, Heaven 17, Duran Duran, D.Bowie, P.Gabriel…. Ενδεικτικα.... Κυριως ακουγαμε dark-wave. Ημασταν αυτου του κινηματος που κυριαρχουσε τοτε στην Ευρωπη.
Θυμαμαι τα πρωτα χρονια της Creep, που καποια εντυπα τη κατηγορουσαν οτι ψαχνει και βρισκει απο ενα συγκροτημα κλωνο για τα 3 μεγαλα darkwave group εκεινης της εποχης. Τους Reporters για τους Cure, τους Yell-O-Yell για τους Birthday Party, και τους South Of No North για τους Bauhaus….
Ναι? Δεν το ειχαμε ακουσει αυτο!
Κοιτα, αυτες ηταν οι τασεις της εποχης ετσι και αλλιως. Αλλα αν ακουσουμε τη δουλεια των South δεν μπορουμε να πουμε οτι υπαρχει ταυτιση με Bauhaus. Επιρροες ναι, και κυριως στο πρωτο album. Αυτο αλλωστε το ειπαμε και πριν. Τωρα πως ακριβως το εβλεπε η Creep δεν μπορουμε να το ξερουμε.
Παντως, ακομα και ετσι να ηταν, κατι τετοιο μπορει να θεωρηθει πολυ προχωρημενο για την Ελλαδα εκεινη την εποχη.
Το ονομα σας ειναι προφανως απο το βιβλιο του Bukowski..
Ναι, βεβαια! Απο Bukowski.
Ηταν ενα ονομα που απλα σας αρεσε ή οι ιστοριες του Bukowski ηταν κατα καποιο τροπο πηγη εμπνευσης για τους South of No North?
Οπως το λες το δευτερο ηταν. Δεν ηταν καθολου τυχαια η επιλογη του ονοματος,
Οταν επιλεγεις ενα ονομα για το γκρουπ σου, εισαι επηρρεασμενος απο μια κατασταση εκεινη την στιγμη. Αυτο ηταν!
Ποιος εγραφε τους στιχους και τη μουσικη?
Γραφαμε ολοι. Στιχους αργοτερα εγραφε κυριως ο τραγουδιστης, με την εννοια οτι εφοσον ειχε τα φωνητικα ηταν πιο βολικο για αυτον να κανει και τους στιχους. Στο ομωνυμο album οι πιο πολλοι στιχοι ειναι δικοι του, αλλα υπηρχαν και στιχοι των υπολοιπων απο τους οποιους επαιρνε ιδεες.
Το ιδιο και με τη μουσικη. Ολοι μαζι. Ποτε δεν ασχοληθηκαμε με το ποιος συνθετει τι και ποιανου ειναι το Χ τραγουδι. Παντα δουλευαμε ομαδικα. Συνηθως το rhythm section εδεινε κατευθυνσεις στην ενoρχηστρωση. Ο καθενας απο τους SONN ειχε συμμετοχη στη συνθεση με τον δικο του τροπο.
Ακουγοντας τo “pro cabaret” απο το 3ο σας δισκο, παντα μου ερχοταν στο μυαλο εκεινη η ιστορια με τον Λορδο Βυρωνα απο την ταινια “Gothic”. Υπαρχει σχεση?
Χχμμμ...θα μπορουσε..Το ειχαμε δει τοτε. Ηταν μια ταινια που μας αρεσε πολυ. Υποσυνειδητα ισως.. Δεν εγινε εσκεμενα.
Περα απο το οτι πηρατε το ονομα σας απο ενα βιβλιο του Bukowski, εχετε κανει και διασκευη στο Anabell Lee του Edgar Alan Poe. Οι South Of No North φαινεται να εχουν μια ιδιαιτερη σχεση με τη ποιηση και τη λογοτεχνια...
Δεν θα μπορουσαμε να πουμε οτι ημασταν αφωσιομενοι στην ποιηση και την λογοτεχνια, αλλα σαν ανθρωποι ειχαμε επαφη ο καθενας σε προσωπικο επιπεδο. Ο Poe και ο Bukowski ειναι αγαπημενοι, οπως και πολλοι αλλοι.. Εικονες λιγο σκοτεινες, λιγο σχιζοφρενικες... Αυτο το κλιμα που δημιουργουσαν μας αρεσε.
Σαφως και η ποιηση/λογοτεχνια ηταν και ειναι πηγη εμπνευσης για τους SONN, οπως αλλοστε και για αρκετους ανθρωπους σε οτιδηποτε κανουν στη ζωη τους.
Ποιος εκανε τα εξωφυλλα των δισκων σας?
Καποιος απο εμας συνηθως ερχοταν και ελεγε “εχω αυτη την ιδεα!”. Δεν υπηρχε καποιος γραφιστας που ασχολιοταν με αυτο.
Γινοταν καπως μαγικα. Το συναντουσες μπροστα σου το εξωφυλλο. Πηγαινες να γραψεις εναν δισκο, ειχε ενα κλιμα, εναν τιτλο, και ξαφνικα εβρισκες το καταλληλο εξωφυλλο μπροστα σου μαγικα και ελεγες : “ Aυτο ειναι!!”
Βγαλατε καθολου χρηματα απο τους South Of No North?
Να βγαλαμε χρηματα?? Οχι. Οτι λεφτα παιρναμε απο τα live τα ριχναμε στο studio για την παραγωγη των δισκων μας. Εμεις καναμε την παραγωγη και ειχαμε το υλικο ετοιμο. Η εταιρεια εκανε την κοπη.
Πλησιασατε ποτε καποια πολυεθνικη?
Ναι, πηγαμε. Δωσαμε καποια demo. Δε νομιζω ν’ασχοληθηκε ποτε κανεις με αυτα. Δεν πηραμε καμια απαντηση. Χρειαζεται να εχεις κατι περισσοτερο απο καλα τραγουδια για να κατσει καποιος εστω απλα ν’ακουσει το demo σου...
Σκεφτηκατε ποτε να κανετε ελληνικο στιχο? Οι εταιρειες εκεινη την εποχη ηθελαν συγκροτηματα με ελληνικο στιχο λογς της ανταποκρισης που ειχαν οι Τρυπες και η Λευκη Συμφωνια.
Σαν κατι που δεν θα καναμε ΠΟΤΕ, ναι, το σκεφτηκαμε.
Ο λογος?
Ο λογος ειναι οτι θελουμε να ακουμε κιολας αυτα που παιζουμε. Θελουμε να μας αρεσει. Δεν γινεται αισθητικα για μας σε αυτη τη μουσικη να εχεις ελληνικο στιχο.
Δεν ειμαστε εναντιον. Αν καναμε κατι αλλο ισως να δοκιμαζαμε. Για τους South Of No North ομως, ΟΧΙ!
Θυμαστε καποιο ξεχωριστο live?
Tη συναυλια στο Βεακειο στον Πειραια. Το 1988. Ηταν ενα live που ειχε ολες τις προδιαγραφες. Πολυ καλο ηχο, πολυ καλους χωρους και πολυ λιγο κοσμο..χαχαχαχα!!!
Πως αποφασισατε να ξαναπαιξετε μετα απο τοσα χρονια?
Εμεις παιζαμε γενικα. Οι South εκαναν διαφορα πραγματα επιμερους. Δεν ηταν αδρανεις. Καναμε μουσικη, αλλα οχι ολοι μαζι.
Υπηρχε δηλαδη το υβριδιο των South, οι ROCK XEROX, στους οποιυς ηταν 4 μελη των South οπως θα εμφανιστουν σημερα, αλλα με μια πιο “rock” μεταμφιεση.
Στην ουσια τη μουσικη δεν την αφησαμε καθολου.
Ειμαστε πολυ χαρουμενοι που θα παιξουμε ξανα ως South Of No North. Στο διαστημα που μεσολαβησε ψαξαμε και αλλα πραγματα, πηραμε εμπειριες. Γυρναμε τωρα να ξανακανουμε τους South και βλεπουμε οτι εχοντας παρει ολη αυτη την εμπειρια του ψαξιματος, γυριζουμε στο πρωταρχικο με μια αλλη ματια.
Ισως να μπορει να βγει τωρα οπως ακριβως θελαμε τοτε.
Τι να περιμενουμε ν’ακουσουμε στο Elfentanz? Ποια θα ειναι η συνθεση του group?
Η τωρινη συνθεση των South Of No North ειναι η ιδια με την παλια, συν ενας κιθαριστας και καινουριος τραγουδιστης. Καινουριος μονο για οσους μας γνωριζουν απο την δισκογραφια, μια και ο Δανιηλ ηταν μαζι μας απο τις παλιες μερες των South, καθως και στους Rock Xerox. Για οσους ανησυχουν για την αποδοση των τραγουδιων, ο Δανιηλ περα απο το οτι ειναι πολυ καλος τραγουδιστης, ειναι αδερφος του Αντρεα και εχουν σχεδον ιδια φωνη. Προσωπικη μας γνωμη ειναι οτι για τους South μπορει να λειτουργησει καλυτερα και ως performer. Αυτος και ο Αντρεας ειναι οι μονοι που δικαιουνται να τραγουδανε South Of No North.
Θα παιξουμε ολα τα χαρακτηριστικα τραγουδια των South και απο τους 4 δισκους μας, συν καποια καινουρια. Οταν κανεις ενα comeback, δεν εχεις πολλα να πεις γι αυτο. Εχεις μια ιστορια, καποιους δισκους πισω σου. Ο κοσμος που θα ερθει να σε δει περιμενει ν’ακουσει καποια συγκεκριμενα κομματια. Αυτα θ’ακουσει!
Τεχνολογια και μουσικη. Παρακολουθειτε τις εξελιξεις? Ποια η σχεση των South με computers και software? Επηρεαζουν τον ηχο σας σημερα?
Προσπαθουμε οχι.
Τωρα, να παρεις και να χρησιμοποιησεις καποιους ηχους για τα πληκτρα, ναι σαφως. Αλλα σαν group οτι θ’αλλαξουμε χαρακτηρα λογω της τεχνολογιας, οχι, δεν υπαρχει τετοια περιπτωση. Δεν σκοπευουμε να χρησιμοποιησουμε προηχογραφημενα στα live μας, ουτε drum machines. Ειμαστε ενα group που παιζει live και μαλιστα καποια τραγουδια που γραφτηκαν πριν απο 15 χρονια. Δεν θα προσπαθησουμε να βγαλουμε ενα προσωπο South Of No North “συγχρονο” που παιζει κατι αλλο.. Αλλωστε, τι θα πει συγχρονο? Αν ‘συγχρονο’ ειναι να παιζεις με computers, ok, το εχουμε δει και αυτο το εργο. Εχουμε δουλεψει και με αυτον τον τροπο, αλλα αυτο που θελουμε να κανουμε τωρα ως South Of No North ειναι οι SOUTH OF NO NORTH!
Στις μελλοντικες σας ηχογραφησεις? Η προσθηκη περισσοτερων ηλεκρονικων ηχων ειναι κατι που συνηθιζεται τελευταια.
Οχι, θα ειναι οπως παλια.
Μελλοντικα σχεδια?
Κατ’αρχην να κανουμε ενα πολυ καλο live στο elfentanz και ισως επιτελους κυκλοφορησουμε εκεινο το album που εχει γραφτει απο παλαιοτερα, αλλα δεν βγηκε ποτε.
Υπαρχει περιπτωση να κυκλοφορησουν σε cd οι παλιοι σας δισκοι?
Υπαρχει περιπτωση, ναι! Δεν ειναι ομως κατι που τρεχει αμεσα,. Για την ωρα θελουμε να βγουμε να παιξουμε live. Ειμαστε επικεντρωμενοι σ’αυτο.
Πως σας φαινεται η σημερινη μουσικη σκηνη? Ξεχωριζετε καποια group? Εχουν αλλαξει καθολου τ’ακουσματα σας?
Παντα ημασταν ανοιχτοι σε νεα ακουσματα. Τωρα αν εχουν αλλαξει...Σαφως και σε ολο αυτο διαστημα προχωρας και παρακατω. Ακους καινουρια πραγματα, δεν μπορεις ν’ακους τα ιδια που ακουγες πριν απο 20 χρονια.
Απλως δεν βλεπουμε κατι εντυπωσιακο. Δεν νομιζω οτι γινεται κατι φοβερο στη μουσικη σημερα οπως συνεβη με το post-punk και το dark-wave στο πρωτο μισο των 80’s.
Προσπαθουμε ν’ακουμε και σημερα τα καλα, οπου και αν ανηκουν αυτα. Μας αρεσουν αρκετα οι Massive Attack ή ας πουμε ο Jah Wobble. Ομως σαν κατασταση, δεν βλεπουμε να πηγαινει καπου το πραγμα. Υπαρχουν καποια peaks με μερικους πολυ καλους δισκους, αλλα ως εκει.
Εχετε ακουσει καθολου τα αλλα group που θα παιξουν μαζι σας στο elfentanz?
Οχι, σχεδον καθολου. Ακουσαμε ενα τραγουδι τις προαλλες των Neuroticfish. Καλο ηταν, μας αρεσε. Ξερουμε απλα οτι τα 2 ξενα συγκροτηματα του festival εχουν κατα βαση ηλεκτρονικο ηχο.
Ποιο ειναι το αγαπημενο σας τραγουδι και album των South Of No North?
Γιωργος: το “house of breath” απο το τριτο μας album. Αυτο επιλεγω και σαν δισκο. Ειναι ενα album που εξεφραζε ακριβως τον χρονο που εγινε, και εγινε οπως ακριβως επρεπε να γινει.
Φοιβος: πραγματικα δεν ξερω τι να απαντησω. Δεν το’χω σκεφτει ποτε. Αν ηθελα παντως ν’ακουσω SONN τωρα, μαλλον θα εβαζα και εγω ν’ακουσω το τριτο ή το Rajah.
Προσωπικο μου αγαπημενο ειναι το “something good”. Ειναι πραγματικα αισιοδοξο τραγουδι?
Ναι, αισιοδοξο ειναι. Καταλαβαινω πως το ρωτας. Εν τελη ομως, μια ηττα σηματοδοτει μια νικη...
Πως σας φαινεται που ειστε headliner σ’ενα festival με μεγαλα ευρωπαικα ονοματα της σκηνης?
Δεν το σκεφτηκαμε καθολου αυτο. Δεν μας απασχολει ειτε βγουμε πρωτοι, ειτε δευτεροι, ειτε τελευταιοι. Εμεις θα κανουμε αυτο που ειναι να κανουμε. Πιστευουμε σε αυτο που θα γινει και δεν μπαινουμε στην λογικη του headliner. Ουτε μας φουσκωνει, ουτε μας αγχωνει κατι τετοιο.
Οι South Of No North δεν ειναι κατι που γινεται τωρα. Ειναι κατι που υπηρχε καποτε και θα συμβει παλι. Καποιοι θα ερθουν και ξερουν τι θα δουν, καποιοι δεν ξερουν... και θα δουν..
Εν ετη 2003, τα dark clubs παιζουν ακομα τα τραγουδια σας και μια μεταχειρισμενη κοπια ενος δισκου σας μπορει να πουληθει σε ιδιαιτερα τσουχτερη τιμη.
Πως εξηγειτε τον “μυθο” που εχει δημιουργηθει για τους South Of No North?
Δεν το εξηγουμε. Αν το εξηγουσαμε, θα αυτοαναιρουμεθα....
Καπου εδω το mini disc σταματησε να γραφει και ο Γιωργος εβαλε στο deck καποια νεα τραγουδια των South Of North. Και ηταν τοσο, μα τοσο... SOUTH OF NO NORTH!!!.... a trip down the memory lane..always so appealing... Και ηταν και αυτες οι καμπανες απο την εκκλησια λιγα μετρα πιο περα, που δεν σταματησαν να χτυπανε ουτε λεπτο! Weird....
.....welcome to the mystery land,
the land of South Of No North.......... once again!
SONN Discography
- Lacrimae Christi - 1984 Creep
- South Of No North - 1989 Wipe Out
Κείμενο και συνέντευξη :
Ιούλιος 2003
